به مناسبت بيست و يكمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران پاي صحبت ناشران

رای: ۳.۰۰

توسط ۱ کاربر - رای دهید

در جهان امروزتوليد كالاي فرهنگي داراي اهميت فراواني است و حيات فردي و جمعي ما بيش از پيش زير نفوذ توليدات فرهنگي قرار دارد، كتاب يكي از كالاهاي فرهنگي است كه كميت و كيفيت آن همواره از شاخص‌هاي مهم توسعه است.
در عرصه نشر و توليدات فرهنگي ناشر مهم‌ترين عامل بشمار مي‌آيد.
حوزه فرهنگ ، حوزه‌اي گسترده و دايم در حال تغيير و تحول است. يكي از اركان اصلي اين حوزه، صنعت نشر و چاپ است كه فعالان زيادي در آن حضور دارند.موسسه‌هاي نشر و ناشران كه تحت نظارت و با اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي وارد اين ميدان شده‌اند به عنوان يكي از اركان اصلي تشكيل‌دهندگان اين عرصه از برگزاري بيست و يكمين نمايشگاه بين المللي كتاب تهران استقبال كرده و آن را فرصت مناسبي براي تعامل بيشتر با مخاطبان و نيز طرح ديدگاه‌هاي خود مي‌دانند.
در مجموع نزديك به ‪ ۹۰۰‬ناشر خارجي و حدود ‪ ۱۸۰۰‬ناشر داخلي در نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران در سال جاري ، با بيش از ‪ ۲۰۰‬هزار عنوان كتاب شركت داشته اند.
نمايشگاه امسال بيش از هرچيز اين ويژگي را دارد كه امسال براي نخستين بار در طول ‪ ۲۱‬دوره برگزاري نمايشگاه ، غرفه ناشران يك هفته پيش از آغاز نمايشگاه به آنها تحويل شده است.
ناشران با اظهار رضايت از اين مقوله و ابراز خرسندي از برپايي سالانه نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، به برخي از مشكلات عمومي در عرصه نشر اشاره كرده و خواهان رفع آنها شده اند.
برخي ناشران، مشكلات نشر را به طور كلي طولاني شدن روند صدور مجوز كتاب ، قطع وام براي انتشار كتاب و قطع خريدهاي دولتي مي‌دانند و در مقابل برخي ديگر از ناشران با استقبال از قطع كمك‌هاي دولت به اين صنعت، آن را عاملي براي خودكفايي وجلوگيري از وابستگي دايمي به دولت مي‌خوانند.
محمد بهجت مدير انتشارات بهجت در اين‌باره مي‌گويد: اگربخواهيم صنعتي به نام صنعت نشر داشته باشيم كه روي پاي خود بايستد، پر واضح است كه بايد با بازار آزاد كار كند و خود را با آن وفق دهد و بتواند توليد كند. با گرفتن وام و كاغذ يارانه اي، نشر همواره مانند كودكي خواهد بود كه بايد دستش را بگيرند تا به زمين نخورد.حال آنكه اين كودك بايد روزي روي پاي خود بايستد.
وي تصريح مي‌كند: من معتقدم كه صنعت نشر بايد روي پاي خود بايستد. مگر در مورد كتاب‌هاي تخصصي كه از سوي بعضي نهادها مانند دانشگاه‌ها بايد چاپ بشود. در اين مورد مانند آنچه در همه دنيا مرسوم است، بايد سرمايه گذاري لازم از سوي دولت صورت گيرد تا بتوان كناب‌ها ي خاص و تخصصي را درشمارگان ( تيراژ) محدود چاپ كرد.
اين ناشر مي‌افزايد: لزومي ندارد دولت وام يارانه‌اي به كتاب بدهد. اين كار باعث مي‌شود غيرحرفه‌اي‌ها براي گرفتن اين وام‌ها وارد اين كار شوند و استفاده‌هاي ديگري از اين وام‌ها بكنند.
بهجت هم چنين با پرداخت كاغذ يارانه‌اي موافق نيست و آن را به مصلحت صنعت نشر نمي‌داند. وي مي‌گويد: در اين مورد نيز غير حرفه‌اي‌ها بيشتر از آن استفاده مي‌كنند. حالا بعضي‌ها موفق مي‌شوند و بعضي‌ها موفق نمي‌شوند.
اين‌ها مشكلات خاص خودش را به وجود مي‌آورد كه به امر نشر لطمه مي‌زند.
به گفته بهجت دولت بهتر است از كتاب‌هاي تاليفي حمايت كند و آن‌ها را براي كتابخانه‌هاي عمومي بخرد و هم چنين اجازه دهد كتاب‌هاي چاپ شده در نمايشگاه‌ها و كتابخانه‌هاي عمومي توزيع شوند.
مدير انتشارات بهجت همچنين خواستار معافيت مالياتي كتابفروشان است و مي گويد: به نظر من ضرورت دارد كه كتابفروش‌ها را از پرداخت ماليات معاف كنند. كسي كه صرفا كتابفروشي مي‌كند، درآمد زيادي ندارد و از نظر اقتصادي چندان براي او مقرون به صرفه نيست. دولت بايد در اين زمينه نيز كمك كند تا كتاب فروشي‌ها به حيات خود ادامه دهند.
اين ناشر در ادامه سخنان خود، مشكلات اساسي ناشران را دسته بندي مي‌كند و مي گويد:. اولين و اساسي‌ترين مشكل اين است كه مخاطب كتاب در ايران كم است. براي اين كه در بين ‪ ۷۰‬ميليون جمعيت كشور ، شمارگان (تيراژ ) انتشار كتاب ‪ ۲۰۰۰‬و يا كمتر است و اين رقم براي كشوري با سابقه فرهنگي ديرينه مانند ما، بسيار اندك است و بايد افزايش يابد.
وي روند صدور مجوز براي انتشار كتاب را نيز اندكي طولاني مي‌داند و آن را به عنوان بخشي از مشكلات ناشران عنوان مي‌كند و مي‌گويد اين موضوع باعث شده كه گاه ناشران نتوانند به خوبي براي انتشار كتاب برنامه ريزي كنند.
پروين صدقيان ناشر انتشارات گل آذين نيز خواهان ادامه پرداخت يارانه هاي دولتي به ناشران است و مي‌گويد: پس از قطع يارانه‌ها و افزايش قيمت كاغذ، قرار شد با كمك وزارت بازرگاني، قيمت كاغذ كاهش يابد كه اين امر محقق نشد و به دنبال آن قيمت مقوا و ليتو گرافي نيز افزايش يافت كه سبب افزايش هزينه‌هاي نشر مي‌شود.
وي هم چنين خواهان از سرگيري پرداخت وام‌هاي كم بهره به ناشران شد و افزود: در گذشته وزارت ارشاد بابت چاپ هر كتاب دو سوم آن را به صورت وام پرداخت مي‌كرد كه بازپرداخت آن پس از يك سال شروع مي‌شد واين كمك بزرگي به ناشران و چاپ كتاب‌هاي بيشتربود.
با توجه به افزايش قيمت ها، در زمينه چاپ، ليتوگرافي، كاغذ، چسب و غيره برخي ناشران تاكيد دارند كه كار نشر سود اقتصادي ندارد و اغلب ناشران به خاطردلبستگي يا وابستگي ديرينه به اين كار، آن را ادامه مي‌دهند. به گفته برخي از ناشران آنها گاه از جيب خرج مي‌كنند زيرا مي‌دانند اگر قيمت را افزايش دهند، خريداران كتاب كاهش مي‌يابند و كتاب‌هاي كمتري به فروش مي‌رسند.
صدقيان نيز در اين‌باره مي‌گويد: امروزه برخي ناشران به اجبار براي تامين هزينه زندگي خود به سمت توليدات عامه پسند رفته‌اند كه كار مورد تاييدي نيست .
در مجموع مي‌توان گفت به رغم گلايه‌هايي كه برخي از ناشران دارند، اكثر آنها برپايي نمايشگاه‌هاي كتاب و توزيع بن كتاب را اقدامي مثبت براي تشويق بيشتر كتاب خوانها به خريد كتاب و نيز انگيزه بيشتر ناشران به ويژه ناشران شهرستاني براي عرضه و چاپ عناوين جديد مي‌دانند و خواهان ادامه اين سياست در سال‌هاي آينده هستند

به مناسبت بيست و يكمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران كتابخانه‌هاي عمومي ايران در يك نگاه (‪(۲‬

.توسعه كتابخانه‌ها در سند چشم انداز
به منظور بر آورده كردن اهداف برنامه چهارم توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي و نيز حركت در مسير تحقق اهداف تعيين شده در سند چشم انداز ايران ‪ ، ۱۴۰۴‬افزايش تعداد كتابخانه‌هاي عمومي در سطح كشور پيش بيني شده است.
افزايش تعداد كتابخانه‌هاي عمومي كشور به معناي افزايش موجودي منابع كتابخانه‌ها اعم از كتاب و نشريه است ، بنابراين بر اساس برنامه ياد شده كتب موجود در كتابخانه‌هاي عمومي كه شانزده ميليون جلد است به بيش از پنجاه ميليون جلد كتاب خواهد رسيد .
ارائه خدمات اينترنت از طريق كتابخانه‌هاي عمومي و رسيدن به ميزان يك ميليون ساعت در سال ‪ ۱۳۸۸‬از جمله برنامه‌هاي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي است . لازمه رسيدن به اهداف ياد شده ، بهره‌گيري تمام عيار از ظرفيت‌هاي موجود در داخل ميهن اسلامي و فرصت‌ها و امكانات موجود در عرصه بين‌المللي است .
در راستاي اهداف توسعه كتابخانه‌هاي عمومي و رفع نواقص و كمبودهاي موجود ، هم اكنون چندين طرح مطالعاتي در دست اقدام و برنامه‌هايي نيز به عنوان برنامه‌هاي پپش رو در نظر گرفته شده است .
* راه اندازي و توسعه كتابخانه‌هاي ديجيتالي
براساس اظهارات منصور واعظي دبير كل نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، بزرگترين كتابخانه ديجيتالي كشور نيز تا پايان سال ‪ ۸۸‬راه اندازي مي‌شود كه در اين طرح بخش قابل توجهي از كتابهاي به زبان فارسي (در فاز نخست چيزي در حدود يك ميليون عنوان كتاب) در فضايي ديجيتال و تعاملي براي استفاده ايرانيان و فارسي زبانان در خارج از كشور ‪ E-BOOK‬مي‌شوند كه البته روند ادامه داري است و هر فرد علاقه مندي با ورود به داده‌هاي اطلاعاتي (ديتاهاي ) تعريف شده، به اين شبكه مي‌پيوندد و ضمن دسترسي به اطلاعات كتاب مورد نظر، فايل پي.دي اف آن را مطالعه مي‌كند.
* كتابخانه براي نابينايان
به رغم گراني كاغذ بريل و دشواري چاپ آن، به صورت آزمايشي در ‪ ۱۲‬استان كشور امكاناتي نيز براي نابينايان فراهم شده است.كه فراهم كردن كتاب‌هاي بريل در كتابخانه‌ها و قرار دادن نرم افزاري در كامپيوترها براي استفاده نابينايان از جمله اين امكانات به شمار مي‌رود.
* كتابخانه‌هاي عمومي استان تهران
در سال ‪ ۱۳۸۴‬تعداد كتابخانه‌هاي استان تهران ‪ ۹۱‬باب بود كه پس ازسال ‪۱۳۸۵‬ به ‪ ۱۲۰‬باب افزايش يافت. با اين وجود مناطقي در تهران وجود دارد كه هنوز كتابخانه‌هاي عمومي در آنها وجود ندارد. تهران از نظر تعداد كتابخانه ها با توجه به جمعيت آن رتبه ‪ ۲۸‬را در بين ‪ ۳۰‬استان كشور دارا است.
* توسعه كتابخانه‌هاي عمومي
به هر حال افزايش سرانه كتابخواني در كشور نيازمند تحقق اهداف متعددي است كه يكي از اين اهداف، توسعه كتابخانه‌هاي عمومي است. توسعه نيز به معناي افزايش فضاي كتابخانه ها، جذاب كردن كتابخانه‌ها از طريق زيباسازي فضاهاي كتابخانه اي، تامين كتاب، نشريه و... است.
از جمله مواردي كه در احداث و توسعه كتابخانه‌هاي عمومي همواره بايد در نظر گرفته شود ، علاوه بر جذاب بودن ظاهر ساختمان ، در معرض ديد بودن مكان آن است كه اين خود در آشنايي و جذب افراد كتابخوان بسيار موثر است .
دكتر سيد رحمت الله فتاحي رييس انجمن كتابداراي و اطلاع رساني ايران با اشاره به مطلب فوق در گفت و گو با پژوهشگر ايرنا گفت : در شهر بريزبين در ايالت كوينزلند استراليا كتابخانه‌اي است كه از وسط مجموعه ي آن يك بزرگراه مي‌گذرد.
در فرانسه كتابخانه‌هاي عمومي در مناطق مختلف با موسسه‌هاي بهداشتي براي رفع نيازهاي اين كتابخانه به والدين كمك مي‌كنند تا از اوايل تولد تا ‪۳‬ سالگي بلند خواندن را براي بچه‌ها تشويق كنند و آنها را به بازديد از كتابخانه‌هاي عمومي ترغيب كنند.
با توجه به اين كه مشتريان به منزله شريان حيات بخش هر كتابخانه محسوب مي شوند، كتابخانه‌ها ي عمومي بايستي عملكردشان را، از نظر كيفيت، بازدهي يا خدمات، با نيازهاي مشتريان انطباق دهند.
تكريم مشتري و ارائه خدمات ضروري يك امرحياتي براي ادامه بقا و موفقيت كتابخانه‌ها محسوب مي‌شود.
تمام