حفظ محیط زیست و تقویت فرهنگ مطالعه هر دو از ارزش هایی هستند که حاکمیت ها در دنیا بدنبال تقویت و تبدیل آنها به یک فرهنگ و باور عمومی هستند، مساله ای که به رشد و پیشرفت پایدار جوامع ارتباط دارد.
سالانه هر خانواده ها شاید بیش از دهها کیلو کاغذ را به زباله تبدیل می کنند، وقتی این عدد را در جمعیت ضرب کنیم حجم عظیم کاغذهای باطله را می توانیم تصور کنیم که بدون استفاده و بازگشت به چرخه در واقع به محیط زیست آسیب می زنند، در صورتی که با یک برنامه ریزی مدون می توان این کاغذها را برای مصارف فرهنگی دوباره به چرخه بازگرداند و از آلوده کردن طبیعت نیز پیشگیری کرد.
در شهرستان ملایر استان همدان یک شهروند خلاق و دغدغه مند با ابتکار خود این ۲ مقوله را به یکدیگر گره زده است، "کاغذ تو، کتاب نو" طرحی خلاقانه در حوزه کتاب و کتابخوانی است که برای نخستین بار سال ۱۴۰۰ توسط "سمیه قربانی" یکی از کتابداران ملایری طراحی و اجرا شد.
شهرستان ملایر دارای ۲۳ باب کتابخانه عمومی شامل ۱۰ کتابخانه شهری، ۱۲ کتابخانه روستایی و یک کتابخانه مشارکتی با بیش از ۳۰۰ هزار نسخه کتاب است و ۱۲ هزار نفر عضو فعال این کتابخانهها هستند، تاکنون از محل اجرای این طرح، بیش از ۸۵۰ میلیون ریال کتاب برای کتابخانههای این شهرستان خریداری شده است.
طرح کاغذ تو،کتاب نو نیازمند فراگیر شدن
قربانی، مسوول کتابخانه شهید بهشتی و خالق طرح «کاغذ تو، کتاب نو» در گفت و گو خبرنگار ایرنا اظهار کرد: طرح "کاغذ تو، کتاب نو" بازتاب بسیار خوبی در سطح کشور داشته و امروز یک طرح شناخته شده است، در این طرح با فروش کاغذهای باطله و دورریز، کتابهایی خریداری میشود که متناسب با نیازها و درخواستهای مردم است.
این شهروند ملایری افزود: این طرح ابتدا در کتابخانه علامه مجلسی ملایر اجرا شد و هم اکنون در سطح برخی از کتابخانههای این شهرستان نیز با مشارکت خوب مردم در حال اجرا است.
مسوول کتابخانه عمومی شهید بهشتی ملایر همچنین ابراز امیدواری کرد: این طرح که گام بسیار مهمی در زمینه توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی است و امیدوارم به مرحلهای برسد که به یک فرهنگ عمومی و فراگیر تبدیل شده و در سراسر کشور همهگیر شود.
قربانی، همهگیر شدن و توسعه این طرح را مستلزم حمایت مسوولان دانست و افزود: کل این طرح با مشارکت مردم است و امروز طرح "کاغذ تو، کتاب نو" به مرحلهای رسیده که خانوادهها خودشان دور ریز کاغذها را کنار میگذارند و فرزندانشان این طرح را تبلیغ میکنند.
طرح "کاغذ تو، کتاب نو" بازتاب بسیار خوبی در سطح کشور داشته و امروز یک طرح شناخته شده است، در این طرح با فروش کاغذهای باطله و دورریز، کتابهایی خریداری میشود که متناسب با نیازها و درخواستهای مردم است.مسوول کتابخانه عمومی شهید بهشتی ملایر همچنین گفت: طرح را از کاغذهای باطله پنج تا ۶ کیلویی به جایی رساندیم که امروز با کامیون کاغذهای دورریز را برای فروش بار میزنیم و قبل از خرید کتابهای جدید نیازسنجی انجام و کتابها با مخاطب بیشتر در فهرست خرید قرار میگیرد.
خالق طرح "کاغذ تو؛ کتاب نو" با بیان اینکه دغدغه من نسبت به حفظ محیط زیست انگیزهام را برای اجرای این طرح چندین برابر کرد،یادآور شد: با بازیافت یک تُن کاغذ، از قطع شدن ۱۷ درخت جلوگیری میشود و دانشآموزان باید با معرفی چنین طرحهای به مسائل زیست محیطی و فرهنگ مطالعه آشنا شوند.
قربانی تاکید کرد: چنانچه این طرح به صورت گسترده اجرا شود و حداقل یک درصد از جمعیت شهرستان ملایر در اجرای این سهیم شوند، کتابخانهها را بینیاز میکنند.
اجرای طرح کاغذ تو،کتاب نو در پنج کتابخانه عمومی
به گفته رئیس اداره کتابخانههای عمومی شهرستان ملایر؛ تاکنون طرح "کاغذ تو، کتاب نو" در کتابخانههای علامه مجلسی، شهید بهشتی و کتابخانه دانشجو ملایر، کتابخانه توحید سامن و روستای توچغاز به اجرا درآمده و استقبال مردم و خانوادهها از این طرح بسیار خوب است.
در همین راستا، طرح "کاغذ تو، کتاب نو" در کتابخانه عمومی روستای "توچغاز" ۳۰ میلیون ریال کتاب جدید به مخزن کتابخانه اضافه کرده است.
«محمدرضا روستایی» مسوول کتابخانه گلستان کتابخانه روستای "توچغاز" در این باره اظهار کرد: روستاییان و اعضای این کتابخانه با درک اینکه کاغذ زباله نیست، با جمعآوری کاغذهای باطله و اهدای آن به کتابخانه، زمینه خرید ۱۵ جلد کتاب را برای کتابخانه فراهم کردند.
لزوم توسعه طرح کاغذ تو،کتاب نو
سید جواد معینی مدیرکل کتابخانه های عمومی استان همدان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: اجرای این برنامه و مشابه این طرح کم و بیش سابقه داشته اما در استان همدان هم اکنون به همت یکی از کتابداران ما در شهرستان ملایر فعال است.
وی با بیان اینکه کتابخانه های عمومی امروزه محل اجرای فعالیت های مختلف فرهنگی و آموزشی است و کار آنها فقط تحویل دادن کتاب نیست،اظهار کرد: در بعضی از کتابخانه های عمومی به همت و خلاقیت کتابداران طرح های نو و فرهنگی خوبی نظیر "کاغذ تو،کتاب نو" اجرا شده که به تقویت فرهنگ مطالعه و کتابخوانی کمک کرده است.
این مسوول افزود: از ترویج و توسعه این طرح در سایر کتابخانه های عمومی استان همدان استقبال می کنیم و آماده همکاری های لازم در این خصوص هستیم.
طرح "کاغذ تو،کتاب نو" اگرچه در حوزه فرهنگی و فضای کتابخانه دنبال و پیگیری می شود، در واقع برنامه ای دوستدار محیط زیست است و از آن استقبال می کنیم.طرح کاغذ تو،کتاب نو دوستدار محیط زیست
شهرام احمدی سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست همدان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: طرح "کاغذ تو،کتاب نو" اگرچه در حوزه فرهنگی و فضای کتابخانه دنبال و پیگیری می شود، در واقع برنامه ای دوستدار محیط زیست است و از آن استقبال می کنیم.
وی اظهار کرد: چنین طرح هایی باید فراگیر شوند چرا که بازیافت کاغذ در نهایت منجر می شود تا درختان کمتری در طبیعت برای تولید این کالا قطع شوند.
این مسوول با تاکید بر اینکه همه شهروندان باید خود را حافظ محیط زیست بدانند و نسبت به آن احساس وظیفه داشته باشند،اظهار کرد: در این راستا حرکت ها و برنامه های فرهنگی برای تبدیل حفظ محیط زیست به باور عمومی بسیار مهم و ضروری است.
سرپرست اداره کل حفظ محیط زیست استان همدان با بیان اینکه باید فرزندان خو و نسل نو را با حرکت های خلاقانه و آموزشی به حفظ محیط زیست دغدغه مند و حساس کنیم، خاطرنشان کرد: برنامه های ترویجی و آموزشی در راس فعالیت های این سازمان قرار دارد و چنین برنامه هایی می تواند در نهادینه کردن فرهنگ حفظ محیط زیست مفید و موثر واقع شود.
رهاورد:
کاغذ تو،کتاب نو طرحی است که می تواند در سایر مکان ها نظیر مدارس و دانشگاه ها و محیط های آموزشی و اداری نیز عملیاتی شود، باید با کمک دستگاه ها و متولیان حوزه فرهنگ اجرای چنین طرح هایی فراگیر شده و مجموعه های پرمخاطب نظیر آموزش و پرورش و دانشگاه ها نیز از آن استقبال کنند.