مشکل صنعت کاغذ ایران سخت‌افزاری نیست

علی فرهمندی مدیرعامل شرکت مایرملنهوف و ویلفرید هاینزل تهران و در واقع مدیر دفتر رسمی این دو شرکت معتبر اتریشی در حوزه کاغذ و مقوا در ایران است. او معتقد است فاصله صنعت کاغذ و مقوای ایران با کشورهای توسعه‌یافته ارتباط چندانی به مسائل سخت‌افزاری ندارد و بیشترین سهم را در این شکاف، مسائل نرم‌افزاری و منابع انسانی دارد. گفتگوی ما را با علی فرهمندی درباره تولیدات شرکت‌های یادشده در حوزه کاغذ و مقوا، مشکلات صنعت کاغذ و مقوا و مسائل مربوط به واردات بخوانید.

به عنوان سوال اول مقدمتاً خودتان و شرکت مایر ملنهوف و نیز شرکت هاینزل سیلز را برای مخاطبان سایت مرکز اطلاعات کاغذ ایران معرفی کنید.

شرکت مایر ملنهوف کارتن بزرگترین تولیدکننده مقوای پشت‌طوسی در دنیاست و بزرگترین تولیدکننده مقوای پشت سفید در اروپاست. سالیانه قریب 1.9 میلیون تُن انواع مقوا را با تنوع محصول منحصر بفرد و خاص در دنیا تولید می‌کند و به جرات می‌توانم بگویم هیچ شرکتی در دنیا تنوع محصولات شرکت مایرملنهوف را برای موارد مصرف مختلف و بسته‌بندی‌های مختلف ندارد. شرکت هاینزل سیلز هم از بزرگترین تولیدکنندگان انواع خمیر در اروپاست و علاوه بر فروش انواع خمیر، در زمینه بازرگانی کاغذ با بهره گیری از دفاتر خود در 26 کشور،در سطح بین المللی در زمینه تجارت انواع کاغذ و مقوا فعالیت دارد. خاص بودن شرکت‌ هاینزل سیلز در میان شرکتها تجاری موجود در بازار، تولیدکننده بودن آن است؛ یعنی علاوه بر اینکه تجارت کاغذ انجام می‌دهد،خود نیز از تولیدکنندگان میباشد. این را از این جهت گفتم که حساسیت خاصی در میان مصرف‌کنندگان نهایی صنایع وجود دارد و این دغدغه‌ها معمولا توسط شرکت‌هایی که صرفاً کار بازرگانی انجام می‌دهند، درک نمی‌شود.

مشخصاً منظورتان چه نوع دغدغه‌هایی است؟

تاخیر در حمل، نگرانی‌ها درباره کیفیت کالاها و موارد دیگر. شرکت‌های بازرگانی صرف عمدتا خیلی حساسیت روی این مسائل ندارند و برایشان اهمیت چندانی ندارد که کاغذ و مقوای مورد نظر برای چه مظروفی ، در چه شرایط اقلیمی و بر اساس کدام نوع از انتظارات مصرف‌کننده نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما شرکت ما (هاینزل سیلز و مایر ملنهوف) چون هم تولید کننده اند و هم عرضه کننده و هم به خاطر چاپخانه‌های متعددی که دارند، مصرف‌کننده هم محسوب می‌شود، این دغدغه‌ها را لحاظ می‌کند.

می‌خواهید بگوئید که این دو شرکت با توجه به نوع مصرف داخلی کاغذ و مقوا اقدام به تاسیس دفتر در ایران کرده‌اند؟

دقیقاً. متاسفانه علیرغم حضور این دو شرکت در سالیان گذشته هنوز بازار ایران و درصد قابل توجهی از صنایع ما از انواع کیفیتها و دامنه وسیع محصولات این شرکت استفاده نکرده‌اند و دلیل آن هم این است که صنعت بسته‌بندی آنطور که باید و شاید مورد توجه نیست. به طور مثال در چاپخانه‌های ما مرسوم نیست که دستگاه متناسب با نوع مقوای مصرفی تنظیم گردد؛ موردی که توجه به آن باعث حصول نتیجه بهتر ازمحصول خواهد شد. من با احترام بسیار زیادی که برای همه همکاران عرصه چاپ و بسته‌بندی به ویژه در عرصه کاغذ و مقوا قائلم، معتقدم به دلیل عدم آموزش کافی پرسنل، فاصله‌ میان محصول نهایی مقوا با استاندرادهای بین‌المللی بسیار زیاد است و شاید تعداد چاپخانه‌هایی که از این مسائل اطلاع دارند، به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد.

فکر می‌کنید فرسوده بودن ماشین‌‌آلات موجب این مشکل شده است؟

به نظرم مشکل ما بیشتر از جهت نرم‌افزاری است و از نظر سخت‌افزاری مشکل چندانی نداریم. حداقل آن دسته از چاپخانه‌هایی که ما با آنها همکاری داریم، بار اصلی صنعت بسته‌بندی را به دوش می‌کشند و بیشتر از 75 درصد تبدیلات در زمینه مقوا را انجام می‌دهند.

با وجود سابقه کشور اتریش - که این دو شرکت که شما دفتر رسمی آنها در ایران هستید، آنجا مشغول فعالیت هستند – عمده واردات کاغذ و مقوای ایران از شرق آسیا است. فکر می‌کنید چرا اینگونه است؟

دلیلش همانطور که گفتم نرم‌افزاری است که به مسائلی مانند سطح آگاهی اپراتورها و نوع برخورد بازرگانان داخلی با واردات کاغذ و مقوا برمی‌ِگردد. آسیایی‌ها به دلیل مسائل خاصی که عمده اروپایی‌ها اساساً اعتقادی به آن ندارند مثل فیشینگ کردن و دامپینگ قیمت که چینی‌ها و کره‌ای‌ها تبحر خاصی در آن دارند، نفوذ خوبی در بازار ایران دارند. من در سال‌های گذشته بازخوردهایی را از بازار می‌گرفتم در مورد کیفیت پائین مقواهای اتریشی. در این مورد لازم است توضیح بدهم؛ شرکت مایرملنهوف قریب 54 کیفیت متنوع دارد. منِ نوعی به عنوان بازرگان و صرفاً بر اساس قیمت، مقوای مورد نیازم را خریداری می‌کنم و خیلی هم برایم اهمیتی ندارد که مصرف‌کننده نهایی چه استفاده‌ای از آن خواهد برد؛ آیا از آن جهت تهیه قوطی کبریت استفاده می شود یا دستمال کاغذی وهمچنین توجهی به این مسئله ندارم که این مقوا ممکن است برای تولیدکننده قوطی کبریت بسیار مفید باشد اما برای تولیدکننده پودر مناسب نباشد. وقتی بازرگانان و تجار فعال در ایران این اطلاعات را ندارند و یا دارند و منتقل نمی‌کنند، ضعف از چشم مقوا دیده می‌شود. به این جهت شرکت مایر ملنهوف و ویلفرید هاینزل تهران در یکسال گذشته سعی بر افزایش سطح آگاهی مصرف‌کننده‌ها در این خصوص داشته است.

اگر مایل باشید کمی هم به مشکلات بحث واردات بپردازیم. مسائل سیاسی همیشه این روند را تحت تاثیر خود قرار داده و نمونه بارز آن قطعنامه اخیر شورای امنیت است. این مسائل چه تاثیری روی فعالیت شرکت شما در واردات کاغذ و مقوا از اروپا به ایران گذاشته است؟

زمانی که قطعنامه 1929 ابتدائاً توسط دولت آمریکا تصویب شد و لیست بانک‌هایی که برای گشایش اعتبار ممنوع‌المعامله شدند، اعلام شد، مسئولان این دو شرکت برای ادامه خدمت‌رسانی به صنایع و تجار ایرانی برای تامین مقوا و جلوگیری از ایجاد بحران، یک اتاق فکر تشکیل دادند. خوشبختانه به خاطر رابطه خوب دو کشور (ایران و اتریش) علیرغم تمام مسائل موجود، کماکان این شرکت این افتخار را دارد که می‌تواند از بازرگانان و صنعتگران محترم "ال سی" دریافت کند و خدشه‌ای در روند مبادلات ما ایجاد نشده است.

در هیچکدام از بخش‌های کاغذ و مقوا؟

بله. در هیچکدام از بخش‌ها. می‌توانم بگویم که شرکت توانایی پذیرش "ال سی" از بسیاری از بانک‌ها را دارد و تقریباً هیچکدام از مشتریان ما با مشکل گشایش اعتبار رو به رو نشده‌اند.

میزان مصرف داخلی کاغذ و مقوا را نسبت به کشورهای توسعه یافته چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با در نظر گرفتن مجموعه وارداتی که در گمرکات کشور ثبت شده است، در سال 87 ما جهش خوبی در مصرف کاغذ داشتیم و البته این روند صعودی سال گذشته و امسال به آن صورت طی نشد. البته نگرش مصرف‌کننده نهایی هم در نوسانات میزان مصرف کاغذ و مقوا بسیار مهم است؛ مثال خیلی روشن آن کشور همسایه ما ترکیه است که از نظر بسته‌بندی وضعیت خوبی دارد و مصرف سرانه انواع کاغذ و مقوای در آن بسیار قابل توجه است. فکر می‌کنم این اتفاق به مرور در کشور ما هم رخ می‌دهد و همیشه تجربه نشان داده است مسیری که کشورهای همسایه در مدت زمان خاصی طی کرده‌اند، در ایران کوتاهتر طی می‌شود.

در صحبت‌هایتان تاکید زیادی روی بسته‌بندی دارید. ما در تولید برخی محصولات کشاورزی از جمله خرما دارای مقام‌های جهانی هستیم با این وجود به خاطر ضعفی که در سیستم بسته‌بندی‌مان داریم، بخش قابل توجهی از این تولیدات هدر می‌رود. به نظر شما مشکلات بسته‌بندی ما به نبود ماشین‌آلات این صنعت برمی‌گردد؟

من با تاکید شما بر مسائل سخت‌افزاری موافق نیستم. یک مثال ملموس بزنم؛ تعداد دستگاه‌های تراشکاری و قالب‌سازی اتوماتیک ایران فاصله زیادی با تعداد آنها در آلمان ندارد اما آیا دوستان صنعتگر ما به همان حد و با همان کیفیت و استاندارد می‌توانند محصول تولید کنند؟ به نظر من دغدغه اصلی تولیدکنندگان ما سخت‌افزار نیست و فاصله ما هم با کشورهای توسعه‌یافته، فاصله سخت‌افزاری نیست بلکه فقدان آموزش اپراتورها و غرور کاذبی که شاید بعضی از آنها در مقابل پذیرش آموزش‌های جدید دارند، مشکل اصلی است و به همین خاطر است که ما همیشه دنبال مقصر می‌گردیم. کمپانی که 1.9 میلیون تُن مقوا تولید می‌کند و 100 سال است در این زمینه تجربه دارد و چاپخانه‌های متعدد در اروپا دارد، طبیعی است که تمام مسائل تخصصی درباره مقوای خودش را می‌داند و پس اگر در بازار ما مسئول چاپخانه‌ای که 50 سال هم هست فعالیت دارد و نمی‌تواند کیفیت خوبی از مقوای مذکور تولید کند و می‌گوید مقوای این شرکت به درد نمی‌خورد، عقل سلیم حکم می‌کند به حرف او شک کنیم. بهتر است به جای شانه خالی کردن به دنبال راهکاری برای حل مشکل باشیم.
http://www.piconweb.com