رامین عابدی در گفت و گو با ایسنا افزود: اقتصاد دیجیتال به اقتصادی گفته میشود که به وسیله فناوریهای دیجیتال، اینترنت و شبکههای ارتباطی پیاده سازی و اداره میشود. در این نوع اقتصاد، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) نقش محوری و اساسی دارد.
وی ادامه داد: اقتصاد دیجیتال به شرکتها و کسبوکارها این امکان را میدهد که به بازارهای جهانی دسترسی داشته باشند، بهرهوری خود را افزایش دهند و نوآوری را تقویت کنند همچنین، این نوع اقتصاد میتواند فرصتهای شغلی جدید ایجاد کند و زندگی مردم را بهبود بخشد.
اجزای اصلی اقتصاد دیجیتال
این کارشناس هوش مصنوعی اجزای اصلی اقتصاد دیجیتال را تشریح کرد و توضیح داد: تجارت الکترونیک (E-commerce) یکی از این اجزاست که به فرآیند خرید و فروش کالاها و خدمات از طریق اینترنت گفته میشود. این نوع تجارت شامل فروشگاههای آنلاین، بازارهای دیجیتال و پلتفرمهای خردهفروشی است که به کسبوکارها و مصرفکنندگان امکان میدهد تا بدون نیاز به حضور فیزیکی در محل، معاملات خود را انجام دهند.
عابدی تاکید کرد: تجارت الکترونیک نه تنها به صرفهجویی در زمان و هزینهها کمک میکند بلکه امکان دسترسی به بازارهای جهانی و مشتریان جدید را نیز فراهم میآورد.
وی «خدمات مالی دیجیتال» را دومین جزو اصلی اقتصاد دیجیتال ذکر و اظهارکرد: خدمات مالی دیجیتال شامل مجموعهای از فعالیتهای بانکی و مالی است که به وسیله فناوریهای دیجیتال انجام میشوند. این خدمات شامل بانکداری آنلاین، پرداختهای الکترونیکی، کیف پولهای دیجیتال و ارزهای دیجیتال میشود.
این کارشناس هوش مصنوعی ادامه داد: این نوع خدمات به کاربران امکان میدهند تا بدون نیاز به حضور در شعب بانکی، از خدمات مالی بهرهمند شوند و معاملات خود را بهصورت سریع و امن انجام دهند. شاید یکی از تاثیرگذارترین حوزه های اقتصاد دیجیتال همین بخش خدمات مالی دیجیتال باشد که یکی از بستر های بسیار مهم و اساسی برای جهانی کردن تجارت و کسب و کارها به شمار میآید و بدون این حوزه مفهوم اقتصاد دیجیتال می تواند بسیار گنگ و شاید غیر قابل تعریف باشد.
عابدی با بیان اینکه سومین جزء اصلی اقتصاد دیجیتال «صنایع نرمافزاری و خدمات فناوری اطلاعات» است، گفت: صنایع نرمافزاری و خدمات فناوری اطلاعات شامل توسعه نرمافزارها، اپلیکیشنها و ارائه خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات است. این صنایع نقشی اساسی در اقتصاد دیجیتال دارند و به کسبوکارها کمک میکنند تا فرآیندهای خود را ارتقا و بهرهوری را افزایش دهند.
وی افزود: توسعهدهندگان نرمافزارها و ارائهدهندگان خدمات فناوری اطلاعات با نوآوریهای خود، ابزارها و راهکارهای جدیدی را برای حل مشکلات و بهبود عملکرد سازمانها ارائه میدهند. این حوزه با طراحی و توسعه اپلیکیشنها و نرم افزارهای تحت وب بیشترین تاثیر را در عمومیت بخشیدن به اقتصاد دیجیتال دارد و با توجه به نیاز مردم برای سهولت به دسترسی به این بخشها هر روز در حال به روزآوری و خلق ایده های جدید است؛ ایدههایی که روزی با وب سایتهای کند تحت وب شروع شد و اکنون به نرم افزارهای موبایل با سرعت بینظیر رسیده است و بهطور قطع در آینده تغییرات بسیاری خواهد کرد.
عابدی «بسترهای آنلاین» را چهارمین جزء اقتصاد دیجیتال برشمرد و گفت: بسترهای آنلاین شامل شبکههای اجتماعی، موتورهای جستجو و پلتفرمهای اشتراکگذاری محتوا و خدمات میشود. این بسترها به کاربران امکان میدهند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، اطلاعات را به اشتراک بگذارند و از خدمات مختلف بهرهمند شوند.
وی اضافه کرد: شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام و توییتر و موتورهای جستجو مانند گوگل نقش مهمی در زندگی روزمره مردم و کسبوکارها دارند و به ایجاد ارتباطات و دسترسی به اطلاعات کمک میکنند. این حوزه از اقتصاد دیجیتال علاوه بر نقش تاثیرگذارش در معرفی و عرضه محصولات تولید کنندگان برای مشتریان نقش بسیار تاثیر گذاری در نزدیکتر کردن فرهنگ عامه مردم داشته است و شاید امروزه بهراحتی بخشی از فرهنگ در یک شهر بزرگ برای مردم روستا قابل مشاهده و تاثیر پذیری است و در لایه بالاتر این حوزه باعث تاثیر گذاری شدید فرهنگ کشورها در بین هم بوده و آیندهای را ترسیم میکند که شاید به یک فرهنگ مشترک جهانی در بین تمام مردم جهان برسیم.
به گفته عابدی «کلاندادهها و تحلیلهای دادهمحور» آخرین جزء اقتصاد دیجیتال است و به مجموعهای بزرگ از دادههای مختلف گفته میشود که از منابع متنوعی جمعآوری میشوند. تحلیلهای دادهمحور شامل استفاده از این دادهها برای استخراج الگوها، پیشبینیها و تصمیمگیریهای هوشمند است.
وی اضافه کرد: این تحلیلها به کسبوکارها و سازمانها کمک میکنند تا با بهرهگیری از دادههای بزرگ، فرآیندهای خود را بهینهسازی کنند، مشتریان خود را بهتر بشناسند و استراتژیهای مؤثرتری را اتخاذ کنند.
تکنولوژیهای جدید و تاثیرگذار بر اقتصاد دیجیتال
وی در ادامه بلاکچین (Blockchain) را یکی از فناوریهای جدید تاثیرگذار بر اقتصاد دیجیتال ذکر و اظهارکرد: بلاکچین یک فناوری توزیع شده است که امکان ثبت و تأیید تراکنشها به صورت امن و غیرقابل تغییر را فراهم میکند. این فناوری در ابتدا برای ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین به کار گرفته شد اما اکنون در زمینههای مختلفی از جمله قراردادهای هوشمند، زنجیره تأمین، و رأیگیری الکترونیکی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. بلاکچین با فراهم کردن شفافیت و امنیت بالا میتواند اعتماد و کارآیی را در معاملات دیجیتال افزایش دهد.
عابدی اینترنت اشیا (IoT) را یکی دیگر از فناوریهای تاثیرگذار بر اقتصاد دیجیتال دانست و گفت: اینترنت اشیا به شبکهای از دستگاههای هوشمند گفته میشود که از طریق اینترنت به یکدیگر متصل میشوند و قادر به تبادل دادهها و انجام عملیات مختلف هستند. این دستگاهها شامل حسگرها، وسایل خانگی، خودروها و حتی پوشیدنیهای هوشمند میشوند.
وی اضافه کرد: IoT با جمعآوری و تحلیل دادهها از محیط پیرامون میتواند به بهینهسازی فرآیندها، افزایش بهرهوری و ایجاد تجربههای شخصیسازیشده برای کاربران کمک کند. این تکنولوژی نقش ارتباطی بین سخت افزار و نرم افزارها در ساختار اقتصاد دیجیتال را دارد.
عابدی با بیان اینکه هوش مصنوعی نیز بر اقتصاد دیجیتال تاثیر میگذارد،گفت: هوش مصنوعی (AI) فناوری است که به کامپیوترها و سیستمها امکان میدهند تا از دادهها یاد بگیرند و تصمیمگیریهای هوشمندانه انجام دهند. این فناوریها در زمینههای مختلفی مانند تشخیص چهره، پردازش زبان طبیعی، پیشبینی بازار و تحلیل دادهها به کار گرفته میشوند.
وی ادامه داد: AI میتواند کارآیی کسبوکارها را افزایش دهد و به آنها کمک کنند تا با تحلیل دادههای بزرگ، روندها و الگوهای پیچیده را شناسایی کنند. این بخش از اقتصاد دیجیتال مانند مغز انسان وظیفه تصمیمگیری را برعهده دارد و نقش بسیار مهمی در آینده این حوزه بر عهده این بخش است.
عابدی در ادامه با اشاره به نقش خدمات ابری در توسعه اقتصاد دیجیتال گفت: خدمات ابری به ارائه منابع محاسباتی مانند سرورها، ذخیرهسازی و نرمافزارها از طریق اینترنت گفته میشود. این خدمات به کسبوکارها و افراد امکان میدهند تا بدون نیاز به سرمایهگذاری زیاد در زیرساختهای فیزیکی، به منابع محاسباتی دسترسی داشته باشند و از آنها استفاده کنند. خدمات ابری میتوانند به کاهش هزینهها، افزایش مقیاسپذیری و بهبود دسترسی به دادهها و برنامهها کمک کند.
اثرات مثبت و منفی اقتصاد دیجیتال بر محیط زیست
این کارشناس هوش مصنوعی در ادامه در ارزیابی تاثیر اقتصاد دیجیتال بر محیط زیست، مزایای آن را قابل توجه ذکر کرد که میتواند در مجموع به بهبود وضعیت محیط زیست کمک کند.
وی اضافه کرد: کاهش مصرف کاغذ یکی از مزایای اقتصاد دیجیتال است چراکه استفاده از اسناد الکترونیک و ارتباطات دیجیتال به کاهش مصرف کاغذ و حفظ جنگلها کمک میکند علاوه بر آن تجارت الکترونیک و کار از راه دور نیاز به سفرهای فیزیکی را کاهش میدهد که این امر منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مصرف سوخت میشود.
عابدی ادامه داد: فناوریهای هوشمند مانند اینترنت اشیا (IoT) به مدیریت بهینه منابع طبیعی و کاهش هدررفت کمک میکنند علاوه بر آن توسعه فناوریهای انرژیهای تجدیدپذیر و بهینهسازی مصرف انرژی در مراکز داده میتواند به حفظ محیط زیست بینجامد.
به گفته این کارشناس هوش مصنوعی توسعه شهرهای هوشمند با مدیریت هوشمند ترافیک و استفاده بهینه از منابع میتواند به کاهش مصرف انرژی و آلودگی کمک کند.
وی در ادامه به تشریح معایب اقتصاد دیجیتال برای محیط زیست پرداخت و اظهار کرد: مراکز داده که زیرساختهای اساسی اقتصاد دیجیتال را فراهم میکنند، مصرف بالایی از انرژی دارند که میتواند به انتشار گازهای گلخانهای منجر شود علاوه بر آن افزایش استفاده از دستگاههای الکترونیک به تولید بیشتر زبالههای الکترونیک - که نیاز به مدیریت و بازیافت دارند - منجر میشود.
این کارشناس هوش مصنوعی اضافه کرد: تولید دستگاههای الکترونیک نیازمند استفاده از منابع طبیعی مانند فلزات کمیاب است که استخراج و پردازش آنها میتواند به تخریب محیط زیست منجر شود.
وی درباره راههای کاهش اثرات منفی اقتصاد دیجیتال گفت: اقتصاد دیجیتال میتواند با مدیریت صحیح و توسعه فناوریهای سبز اثرات مثبتی بر محیط زیست داشته باشد. استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در مراکز داده، بازیافت مسئولانه زبالههای الکترونیک و بهبود کارایی انرژی میتواند به کاهش اثرات منفی کمک کند.
عابدی در پایان اظهارکرد: تکنولوژیهای دیجیتال میتوانند به بهینهسازی مصرف منابع، کاهش آلودگی و توسعه راهکارهای پایدارتر منجر شوند بنابراین با اتخاذ سیاستها و استراتژیهای مناسب، اقتصاد دیجیتال میتواند به بهبود وضعیت محیط زیست کمک کند و یک فرصت برای ایجاد یک آینده پایدارتر باشد.