ارگونومی در بسته بندی (بخش بیست و سوم)

کد مقاله: ۷۷۸ - تاریخ درج: ۱۳۹۴/۰۸/۰۹ - مشاهده: ۵,۲۲۱

ارگونومی از ریشه ی دو کلمه ی لاتین به نام ارگو و نوموس به ترتیب به معنای کار و قوانین طبیعی یا قاعده و قانون کار تشکیل شده است.

رای: ۳.۰۰
توسط ۱ کاربر - رای دهید

درآمدی بر ارگونومی (Ergonomics)

 

ارگونومی با تأکید بر روابط انسان با محصول و نیز ارتباط انسان در محیط کار پس از جنگ جهانی رشد و تکامل یافت. این دانش در آمریکا بیشتر به مهندسی عوامل انسانی (Human Factors Engineering) شناخته شده است و با دانشهایی همچون آناتومی، فیزیولوژی، روانشناسی، طب صنعتی، بهداشت محیط، بهداشت صنعتی، علوم مهندسی و برخی از گرایش های طراحی و معماری در ارتباط است.
برخی از تعاریفی که از این رشته به عمل آمده است چنین است:
- مطالعه ی علمی عوامل انسانی در ارتباط با محیط کار و طراحی وسایل
- دانشی است که موجب بهینه شدن روابط میان افراد، کار و محیط می شود.
- کاربرد اطلاعات علمی موجود درباره ی انسان و روشهای کسب چنین اطلاعاتی برای حل مشکلات طراحی
و برخی از عمده اهداف ارگونومی در صنعت امروز به این شرح است:
- طراحی ابزار، وسایل، محصولات، ماشین آلات و تأسیسات به طرز صحیح و مطلوب
- طراحی روش انجام دادن کار با توجه به بهترین نحوه ی اجرا و متناسب با سیستم عضلات و ساختمان فیزیکی بدن انسان و با هماهنگی روانی میان فرد، محیط کار و اشیای مختلف کاری
- طراحی وضع صحیح بدن و حرکات انسان حین انجام کارهای مختلف
- طراحی شرایط فیزیکی مناسب در محیط کار (مانند دما، جریان هوا، رطوبت، صدا و نور)
یکی از شاخه های علم ارگونومی، آنتروپومتری Anthopometrics است. در تعریف آن گفته اند: سنجش و اندازه گیری ابعاد و زوایای بدن یا گردآوری اطلاعات عددی مربوط به ویژگیهای فیزیکی انسان بویژه در اندازه، شکل و نیرو برای به کارگیری در مسائل طراحی.
براساس اصلی که در طراحی ارگونومیک محصولات و محیط پایه گذاری شده است، طراحی باید از انسان آغاز شود. این عبارت شعار این دانش است. در حقیقت یکی از نمودهای کاربردی ارگونومی، طراحی است. طراحی خود شاخه های گوناگون دارد، طراحی مهندسی، طراحی شهری، طراحی معماری، طراحی گرافیک، طراحی صنعتی و از این دست.
در این میان بحث ما بیشتر حول طراحی صنعتی و یکی از گرایشهای آن یعنی طراحی بسته بندی است، چنانچه بسته بندی را یک محصول بنامیم، ضرورت در نظر گرفتن خصوصیات و عوامل انسانی مستقیم در رابطه با آن بهتر مشخص می شود.

ارگونومی در بسته بندی
صنعت بسته بندی ارتباط ویژه ای با مصرف کنندگان نهایی تولیدات دارد. همه روزه این صنعت در مراحل رشد و توسعه است. هم اکنون بسیاری از مؤسسات در حال تحقیق و پژوهش در مورد ارتباط میان سن افراد، ابعاد و اندازه های فیزیکی بدن و تکنولوژی بسته بندی می باشند.
اگر بسته بندی را در مسیر پر فراز و نشیب خود بررسی کنیم در می یابیم که گروه های مختلف سنی با ویژگی های روانی و فیزیکی متفاوت در طول این مسیر با بسته بندی در ارتباط هستند. در نظر گرفتن این ویژگیهای انسانی در بسته بندی همان هدف ارگونومی است که پیشتر بدان اشاره شد. در این مختصر به عنوان نمونه به یک مورد مهم و فراموش شده یعنی ارتباط افراد مسن با بسته بندی می پردازیم. پس از گذشت چندین سال که افراد مسن و پیر در صنعت مورد کم توجهی قرار گرفتند امروزه توجه خاصی بدان ها معطوف شده است.
در صنعت بسته بندی، تغییری در نوع و شکل بسته های دارویی و شیر پدید آمده است و طراحان تسهیلاتی برای راحت باز کردن آنها توسط افراد مسن فراهم کرده اند. نوع و شکل باز نمودن بسته ها، دارای تعدد کمتری و شده و با یک نگاه ساده به بسته های دارویی می توان نحوه ی باز نمودن آن را براحتی دریافت. طراحان بسته های مواد غذایی نیز باید دانش کافی نسبت به عملیات فیزیکی دست در طراحی آن داشته باشند. قدرت عضله با افزایش سن، کاهش می یابد و به همان میزان دقت افراد در حرکت نیز پایین می آید.
به علاوه، بیماری های متداول نیز به این مشکلات دامن می زنند. بیماری رماتیسم باعث لرزش دست شده و گردش دورانی مچ کاهش یافته و بدین ترتیب حرکت چرخشی و گردشی به نحو مطلوبی، صورت نخواهد گرفت. بویژه آن که افراد مسن قدرت دید خود را نیز از دست می دهند و تمام این مشکلات باعث می شوند شخص مسن در باز کردن بسته ها دچار مشکلات فراوانی شود.
به نظر می رسد که در صنایع بسته بندی، تولید کنندگان در طراحی، توجه زیادی به نوع باز کردن بسته و معلوم بودن محتویات آن و سادگی بسته بندی ها دارند.
به منظور آگاه نمودن طراحان از مشکلاتی که افراد پیر با آن دست به گریبان می باشند، مراکزی وجود دارند که آمار و اطلاعات لازم را در اختیار آنان قرار می دهند. طراحی برای افراد پیر، جوان را هم شامل می شود و در طراحی برای جوانان، افراد مسن را هم باید در نظر گرفت. این بدان معنا نیست که طراحی بسته ها فقط باید برای افراد مسن جامعه باشد. بلکه در این راستا، باید از نقطه نظرات این افراد نیز بهره گرفت. همچنین تولید کنندگان تحقیقاتی پیرامون بازار، ارزیابی محصولات و نوع آنها انجام داده اند. افراد مسن نیز با ارائه پیشنهادهای خود، تولید کنندگان و طراحان را در ارائه ی یک طرح و بسته بندی خوب یاری می دهند. اگر در ارزشیابی محصولات بسته بندی، کالایی از نظر این افراد، مناسب تشخیص داده شود، آنگاه شرکت ها و طراحان ساخت و تولید آن را شروع خواهند کرد. از آنجایی که افراد پیر در باز کردن بسته های بیسکوییت، شیر یا آب میوه، قوطی نوشابه و غذاهای آماده دچار مشکل عمده ای بودند، هم اکنون طراحان و دست اندرکاران صنعت بسته بندی گامی مهم در جهت حل این معضلات برداشته اند.
به نظر می رسد که حرکت دست، مشکلاتی را برای افراد مسن پدید آورده است و حرکت های دورانی و اهرمی برای باز کردن در قوطی ها و بسته ها، صدماتی به مچ این افراد وارد می کند. طراحان باید توجه خاصی به نحوه ی باز شدن و در دست گرفتن بسته های مختلف مبذول دارند. در مورد بسته های انعطاف پذیر، از قبیل بسته بندیهای بیسکوییت، براحتی می توان با کشیدن بسته آن را باز کرد و بسته های حاوی مایعات نیز نباید خیلی بزرگ باشند و حتماً باید از پلاستیک مناسبی ساخته شوند. دستورالعمل های مربوط به باز کردن ترجیحاً باید به شکل تصاویری واضح باشند. قوطی ها را می توان به گونه ای طراحی کرد که کودکان و افراد مسن براحتی و با نیروی کششی و برگشتی آنها را باز کنند و این طراحی برای افرادی که دست های ضعیفی دارند، بسیار مطلوب است.
نوع نوشتار دستورالعمل ها نیز باید به گونه ای واضح و آشکار باشند و هرگز از رنگ های کم مایه، توأماً استفاده نشود و تمامی دستور العمل ها به خط درشت بر روی بسته بندی ها چاپ شوند.
بهینه سازی طراحی هندسه برای کاهش قیمت چسب خور
جعبه (حجم ثابت است)
 

بهینه سازی شکل بطری برای کاهش حجم منفی بسته بندی (حجم بطریها ثابت است)
 

 
بهینه سازی شکل بطری برای کاهش حجم منفی بسته بندی (حجم بطریها ثابت است)
 

 

نحوه محاسبه و ساخت کارتن
برای ساخت کارتن برای یک محصول که دارای حجم مشخصی میباشد بسته به نوع کارتنی ونوع فلوتی که برای آن مورد استفاده قرار میگیرد روش مشخصی وجود دارد که ابتدا کارتنهای معمولی یاRSC(Regular Slotted Container) بیان میشود.

 

ادامه دارد...
گردآوری:
ابراهیم رستمی (کارشناس چاپ)
Gmail:erostami1355@gmail.com
 

   

بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش اول )
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش دوم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش سوم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش چهارم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش پنجم )
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش ششم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش هفتم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش هشتم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش نهم)

بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش دهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش یازدهم)

بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش دوازدهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش سیزدهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش چهاردهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش پانزدهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش شانزدهم)

بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش هفدهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش هجدهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش نوزدهم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش بیستم)

بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش بیست و یکم)
بررسی عوامل تولید و چاپ کارتن (بخش بیست و دوم)

   
 

[بازگشت به فهرست]
طبقه بندی شرکتها:
اعضا جدید: ● اطمینان صنعت فردا   ● فولاد کاوان   ● نیل مرکب اشتهارد   ● رادسلولز تبریز   ● گروه صنعتی بلور کاوه
تبلیغات متنی