بیش از 16 هزار بازدید کننده از 121 کشور جهان به مونیخ امدند تا آخرین پدیده های چاپ فرمت عریض را از نزدیک ببینند. 70 درصد از بازدید کنندگان از خارج از آلمان به نمایشگاه آمده بودند. اعضای بین المللی تحریره نشریه ME Printer، «رادهیز» از انگلیس، «نیکلاس هلموت» از آمریکا و «اسکندر جهانبانی» از ایران نیز در نمایشگاه حضور داشتند و گزارشی که می خوانیم را تهیه کرده اند.
نمایشگاه فسپا دیجیتال در مونیخ همه، حتی خود برگزارکنندگان را غافلگیر کرد. تعداد بازدیدکنندگان چشمگیر بود. همه شوق زیادی برای دیدن آخرین روندهای چاپ فرمت عریض و موفقیت هایی که این تکنولوژی می تواند برای آن هابه ارمغان آورد، داشتند. شکی نیست که نمایشگاه موفقیت آمیز بود. این موفقیت را باید مرهون برگزار کنندگان نمایشگاه و محل برگزاری آن دانست که از هر لحاظ برای چنین رویدادی آمادگی داشتند. یک روزنامه نگار حرفه ای معمولاً همواره گوش های خود را تیز می کند تا اگر زمزمه هایی از نارضایتی، شایعه و یا غیبتی از گوشه و کنار رسید آن را از دست ندهد. ولی این بار از غرغر خبری نبود. همه غرفه گزاران با تمام قوا در نمایشگاه شرکت کرده بودند. آنهایی که به جریان برق قوی نیاز داشتند فوراً آن را دریافت کردند. و هنگامی که درهای نمایشگاه به روی بازدیدکنندگان گشوده شد، هیچ غرفه نیمه کاره دیده نمی شد. گزارش کامل از نام تجهیزات و تکنولوژی های ارایه شده در نمایشگاه ممکن نیست، به همین خاطر در این گزارش ما تنها به ان دسته از شرکت هایی که پرچمدار تکنولوژی جوهر افشان و فرمت عریض هستند می پردازیم.
شرکت دورست (Durst) می تواند نقطه ی آغاز خوبی باشد. این شرکت تجهیزات فرمت عریض با سرعت بالا که از تکنولوژی چاپ تک باره (One Pass Printing) بهره می برند ارائه می کند. شرکت دورست در بانک اطلاعاتی خود به احتمال قریب به یقین مشخصات تمام کسانی را دارد که مشتری بالقوه تجهیزات گران قیمت زا جمله چاپگرهی تخت و رول به رول هستند و با نام Rho عرضه می شوند. تیم بازاریابی ورزیده این شرکت نیز به طور دائم در تماس با این مشتریان هستند. پس چرا این شرکت همواره با دیگر شرکت های عمده از جمله افی، کانن و غیره زحمت حضور نمایشگاه فسپا دیجیتال را به جان می خرند؟!
دلایل بسیار خوبی برای این حضور وجود دارد. در حال حاضر هر شرکتی و یا شخصی که با صنعت چاپ به نحوی سرو کار دارد، شاهد نوعی انقلاب در این صنعت است. این انقلاب بیشتر در نحوه ای که چاپ انجام و عرضه می شود رخ داده است، و آن را می توان با انقلابی که سال ها پیش رخ داد و یک باره چاپ لترپرس و سیلک اسکرین مقام و منزلت خود را از دست داده و عرصه را به افست واگذار کردند، مقایسه کرد. اکنون افست نیز دچار سرنوشت لترپرس شده و رفته رفته عرصه را برای چاپ دیجیتال خالی می کند. تمام شرکت هایی که در فسپا دیجیتال حضور داشتند به این موضوع واقف هستند. انقلاب نتیجه خواست مردم برای بهبود کیفیت زندگیشان است. مدیر چاپخانه ای که کار خود را با یک چاپگر فرمت عریض ارزان قیمت شروع می کند، امیدوار است بتواند با رشد کسب و کارش یک دستگاه دیگر نیز بخرد. دو ماشین می تواند هزینه تحصیلات فرزاندنش را تامین کند و یا این که به او امکان دهد یک اتومبیل نو بخرد. کسی هم که به عنوان مثال کراش را با یک ماشین جدید کانن 6170 Arizona (این ماشین برای اولین بار در فسپا دیجیتال عرضه شد) شروع می کند، به فکر آینده ای با تجهیزات بیشتر و کسب و کار پر رونق تر است. تمام سازندگانی که در فسپا دیجیتال شرکت کرده اند از این نکته آگاه بودند. همان انگیزه هایی که چاپکاران را به سوی خرید تجهیزات سوق می دهد، به سازندگان تجهیزات فرمت عریض نیز نیرو می دهد تا نوآوری کنند و تجهیزات جدید ارایه کنند. نشانه های انقلاب دیجیتال در سراسر نمایشگاه فسپا دیجیتال به چشم می خورد. هدهای جوهر افشان با استفاده از نرم افزارهای فوق مدرن قابلیت پرتاب قطره مرکب بر اساس نیاز روی هر گونه سطح صاف و یا ناصاف و مواد انعطاف پذیر و سخت از جمله پارچه و پلاستیک را دارند. این هدها به طور خودکار تمیز شده و تنظیم می شوند.
با این حالت آنچه در مورد تکنولوژی چاپ فرمت عریض همه را به حیرت واداشته خود تکنولوژی نیست، بلکه تلاش سازندگان برای ارایه ظریف ترین و دقیق ترین و زیباترین کارهایی است که می توان با این تکنولوژی انجام داد.
لیتکس یا یووی؛ و ماشین برش جهان آینده
با کم اهمیت شدن سیستم های حلالی در حال حاضر، دو تکنولوژی یووی و لیتکس در همه زمینه های چاپ فرمت عریض با یکدیگر رقابت می کنند. رقابت این دو سیستم مختلف، پرسش های فراوانی را برانگیخته است. آیا HP با اقتداری که در زمینه ارایه تکنولوژی لیتکس دارد، دیگران را دنباله رو خود خواهد کرد؟ آیا آگفا به جمع سازندگان تکنولوژی لیتکس خواهد پیوست و یا این که به موقعیت برتر خود در زمینه ارایه سیستم های یووی بسنده خواهد کرد؟
از سوی دیگر اینها هیچ کدام دغدغه های اصلی صنعت فرمت عریض نیست. چاپ فرمت عریض یک تکنولوژی چند وجهی است و راه حل های گوناگونی به چاپکاران ارایه می کند. همه معتقدند مهم ترین تحولات صنعت چاپ فرمت عریض در آینده، در عرصه مرکب رخ خواهد داد. حامل پیگمنت مرکب چه آب باشد چه حلال قوانین فیزیکی برنحوه ای که مرکب روی کار می نشیند و عملیات چاپ انجام می شود موثر هستند.
این مرکب طرفداران فراوانی پیدا کرده است. علاوه بر HP ، زیراکس، فوجی فیلم، میماکی و دیگران نیز تولیداتی دارند که بر اساس تکنولوژی لیتکس ساخته شده است. در ساخت مرکب لیتکس انرژی کمی مصرف می شود، ولی برای خارج کردن آب از مرکب لیتکس به انرژی فراوانی نیاز است. برای خشک کردن یک لیتر آب به 4 کیلو وات انرژی و 20 دقیقه زمان نیاز است تا آب به درجه جوش برسد. از سوی دیگر همین آب می تواند باعث بی ثباتی مدیا شود. در اینجا تاثیر قوانین فیزیکی به خوبی قابل مشاهده است.مرکب یووی پس از این که تثبیت (خشک) شد، بسیار با ثبات است و مواد شیمیایی آن به درون مدیا نفوذ نمی کنند. ولی کنترل حامل هایی نوری مرکب، از اهمیت فراوانی برخوردار هستند. زیرا این حامل ها همراه با طیف نوری که برای خشک کردن مرکب به کار می رود، سرطان زا هستند. «ویلی وام دورم» مدیر بازاریابی تجهیزات فرمت عریض آگفا می گوید: «ما سازنده مواد شیمیایی هستیم و در صورت تمایل امکان تولید مرکب های لیتکس را داریم، ولی سابقه و مهارت ما در تولید مواد شیمیایی به ما این امکان را می دهد تا مرکب هایی بسازیم که هیچ گونه تاثیر جانبی مضر نداشته باشند».
برای آگفا، مرکب یووی آینده با ثباتی دارد. این شرکت در حال حاضر مجموعه متنوعی از چاپگرهای فرمت عریض به بازار عرضه کرده است. وان دورم در ادامه می گوید: «ارایه مرکب لیتکس و یا جایگزین کردن آن با تکنولوژی یووی موجود، مستلزم این است که ما سوار قطار سریع السیر لیتکس بشویم، ولی این کار برای ما منفعتی ندارد. در حال حاضر ما در زمینه ارایه چاپگرهای یووی پیشگام هستیم.»در هر حال سازندگان مرکب های یووی، باید قوانین فیزیکی را در سلامت و ایمنی این مرکب ها ابتدا در آزمایشگاه های خود مهار کنند. مرکب های حلالی مشکلات ویژه خود را دارند. تاثیرات مخرب زیست محیطی آنها شاید از دیگر مرکب ها بیشتر باشد. شما بوی آن را خوب می توانید حس کنید و اگر بتوانید بویش را حس کنید، پس شکی نیست که برایتان مضر است. از سوی دیگر بیشتر مرکب های حلالی از مواد نفتی ساخته می شوند. این مرکب ها با این که برای بخار شدن به انرژی کمی نیاز دارند، در ساخت و مهار بخارهای سمی آن از انرژی زیادی استفاده می شود. در این جا قوانین فیزیکی، سازندگان این نوع مرکب ها را ملزم می کند تا آنها را به صورت کاملاً ایمن، بدون این که ضرری برای محیط زیست ایجاد کنند، بسازند.
میماکی ادعا می کند که مرکب های حلالی این شرکت به محیط زیست آسیب نمی رساند. این شرکت، چاپگرهای متعددی ساخته که از مرکب حلالی یووی و لیتکس استفاده می کنند. با این حال میماکی یکی از عمده ترین سازندگان چاپگرهای حلالی است. چاپگر لیتکس این شرکت، برای چاپ رنگ های تکی مثل سفید، نارنجی و سبز مناسب است. «مارک هورستن» مدیر بازاریابی میماکی در اروپا و خاورمیانه می گوید: «هنگامی که بحث از توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست می شود، نحوه ای که دستگاه به صورت تجاری وارد بازار می شود نیز باید در نظر گرفته شود. ما همواره باید کلیه فعالیت های خودمان را زیر نظر داشته باشیم و از اثار مخرب آن بر محیط زیست کم کنیم.» هورستن ادعا می کند کلیه ی فعالیت های تولیدی این شرکت با قوانین زیست محیطی هماهنگ هستند؛ او در ادامه می گوید:«منابع زمینی محدود هستند. به همین خاطر سازنده و نمایندگی های آن در سراسر جهان باید نسبت به حفاظت از محیط زیست متعهد باشند.»
کسی نیست با این اظهار نظر مخالف باشد، ولی برای درک این که تولید و استفاده از یک چاپگر تا چه حد بر محیط زیست تاثیر می گذارد، مستلزم این است که همه سازندگان با روشی مشابه این تاثیرات را ارزیابی کنند. اروپا و آمریکا یک متدلوژی استاندارد برای این که چگونه باید موارد مربوط به حفاظت از محیط زیست برخورد کرد تدوین کرده اند. ولی هنوز یک مورد عمده باقی است. هورستن نیز پاسخ روشنی برای این معضل نداشت. چگونه می توان یک چاپگر را پس از این که عمر مفیدش سپری شد بازیافت کرد و مواد حاصله را به طبیعت بازگرداند؟! شاید این مورد بزرگترین چالش سازندگان چاپگرهای فرمت عریض باشد. مورد دیگر مربوط به سازندگان مرکب های غیر اورژینال می شود. سازنده ماشین چاپ، دستگاه و مرکب را هم زمان ساخته و به بازار ارایه می کند. سازنده این دو را به عنوان دو عنصر جداگانه نمی بیند، بلکه هر دو را بخشی از یک سیستم واحد می پندارد. به همین خاطر با ساخت مرکب غیر استاندارد سلامت دستگاه را به خطر نمی اندازد. در عین حال برخی نیز معتقدند؛ تولید مرکب بسیار ارزان تر از ماشین است، ولی از آنجایی که یک جا از سوی یک سازنده عرضه می شود، مشتری هرگز نمی تواند به قیمت واقعی مرکب پی ببرد. از سوی دیگر هنگامی که مشتری تصمیم می گیرد از مرکب های ارزانتر غیر اورژینال استفاده کند، قرارداد گارانتی دستگاه خود به خود فسخ می شود و شرکت سازنده چاپگر، دیگر مسئولیتی نمی پذیرد.خیلی ها معتقد این سیاست راهی برای گرفتن پول بیشتری از مشتری است. البته اظهار نظر قطعی در این مورد بسیار دشوار است. چاپکاری که یک چاپگر می خرد و در طول مدت گارانتی از مرکب های غیر اورژینال استفاده می کند، مثل کسی است که یک موتور سیکلت گران قیمت می خرد، ولی از یک کاسکت ارزان قیمت و غیر استاندارد هنگام موتور سواری استفاده می کند. عمر مفید چاپگرها به ویژه مدل های ساده و ارزان قیمت آن در حدود سه سال است و پس از آن هزینه چاپگر طبیعتاً مستهلک شده و دیگر فرقی نمی کند از چه مرکبی استفاده شود.
مواردی از این دست، بازدید از فسپا را به امری ضروری تبدیل می کرد. غرفه گزاران آماده بودند تا به پرسش های بازدید کنندگان جواب های رک و پوست کنده بدهند. طراحی غرفه ها به گونه ای بود که پذیرای انبوه بازدیدکنندگان ، که بیشتر آنها می دانستند چه می خواهند، باشد. تعداد زیادی از ارایه دهندگان مرکب و مدیا نیز در نمایشگاه حضور داشتند. با این حال به نظر می رسید غرفه سازندگانی که تجهیزات برش ارایه می کردند شلوغ تر ازبقیه بود. علت این امر نیز واضح است، چاپ فرمت عریض دارد همان مسیر چاپ افست را طی می کند. چاپکاران دیگر نمی توانند از چاپ پول دربیاورند. آنچه قبل و پس از چاپ انجام می شود سودآور تر است. هر چه چاپکار تولیدات جذابتر ارایه کند، پول بیشتری می تواند دربیاورد.
در زمینه برش کارهای چاپی سخت و غیر منعطف، شرکت زوند و کونگزیرگ یک سرو گردن از دیگران جلوتر هستند. «استفن لانگ» مدیر بازاریابی زوند (Zund) می گوید: «کانون تمرکز ما افزایش کارایی تولیداتمان است. پیکره بندی دستگاه برش ما اکنون به گونه ای است که می تواند پیچیده ترین نیازهای چاپکاران را برآورده کند. نرم افزار و سخت افزار ما اکنون امکان تغذیه تمام اتوماتیک مدیا بدون دخالت اپراتور را امکان پذیر می کند.» البته نباید فراموش کرد که تمام این نوآوری ها مرهون استفاده از موتورهای خود تنظیم (Servomotor) و نرم افزاری است که موتور را به حرکت درمی آورد. در ساخت این موتور از تراشه های (Chips) استفاده شده که کلیه حرکات مکانیکی را از برداشتن ورق تا برش و تحویل را کنترل و تنظیم می کنند. ورق را می توان در اشکال مختلف و بسیار پیچیده برش زد و همه این کارها بدون دخالت اپراتور انجام می شود. البته این دستگاه را نمی توان با روبات که یک کار را بارها تکرار می کند، مقایسه کرد.
ویژگی مهم این دستگاه امکان برنامه ریزی کردن آن قبل از عملیات برش است . هر حرکتی می تواند یکبار یا بارها با فاصله زمانی مشخص یا متغیر انجام شود، انتخاب با کاربر است. آنچه اکنون در زمینه عملیات برش تخت انجام می شود را می توان به عملیات چاپ اطلاعات متغیر که در آن هر ورق حاوی اطلاعات منحصر به فرد است، مقایسه کرد. این سیستم های برش اکنون می توانند هر ورق را یا طراحی متفاوت از ورق بعدی یا قبلی برش بزنند. لانگ می گوید:«چاپخانه ای در کشور سوئیس 10 ماشین برش زوند دارد و هر ده ماشین تنها تحت نظارت یک اپراتور عملیات برش را انجام می دهند. شاید این ماشین برش استعاره ای است از آینده چاپ، آینده ای که در آن به اپراتور یا نیروی کار انسان نیازی نیست. شاید آینده دلچسبی نباشد ولی انگار از آن گریزی نیست.»
منبع : مجله صنعت چاپ شماره 392