محسن سعید جو کارشناس چاپ و بسته بندی شرکت بهداد شیمی، نحوه بسته بندی محصولات این شرکت و مشکلات آن را توضیح می دهد: «برای بسته بندی محصولات به خصوص پودر شوینده، از مقوای پشت طوسی استفاده می کنیم. سه سال گذشته برای بسته بندی صابون دست و صورت از مقوای پشت سفید استفاده می کردیم که با توجه به رقابتی بودن بازار شوینده ها و هزینه بالا، دوباره به سمت استفاده از مقوای پشت طوسی روی آوردیم.»
سعیدجو کیفیت مقوای خارجی را بهتر از مقوای ایرانی ارزیابی می کند و می گوید:
«زمانی که شرکت اترک شروع به کار کرد، مدیر عامل شرکت بهداد شیمی تاکید داشت مقوای مورد نیاز را از این شرکت تامین کنیم. پس از بررسی های انجام شده حدود 2000 تن دلیل مسایل کیفی، قیمت و شرایط فروش، از زمستان سال گذشته همکاری با این شرکت ادامه نیافت. سالیان گذشته همکاری با این شرکت ادامه نیافت. سالیان گذشته از چین، عربستان، اتریش، آلمان، اندونزی، کره و ایران مقوا خریداری کرده ایم. هنگامی که محصول چاپ شده از چاپخانه می آید باید مشخص کرد که با چه گرماژی و با مقوای کدام شرکت سازنده تولید شده است. در لابراتور خودمان کیفیت و درصد ضایعات با سایر مقواها مقایسه می شود. بر اساس این اطلاعات و دریافت نظر چاخانه ها، مناسب ترین مقوا را انتخاب می کنیم.»
می پرسیم مشکلات مقوای ایرانی به طور مشخص کدامند؟
« عمده ترین مشکل ما با مقواهای ایرانی، عرضه آن به صورت رول بود که به تازگی شنیده ام این مشکل برطرف شده است. هنگامی که مقواها را به صورت رول دریافت می کردیم، فرآیند دیگری به چرخه کاری ما اضافه می شد. رول ها را به رول بازکنی می فرستادیم تا به صورت شیت درآیند. این مرحله علاوه بر ضایعات بالا، مشکلات دیگری نیز داشت. مقوای شیت که به چاخانه فرستاده می شد، گونیا نبود و تغییر اندازه اضلاع آن بسیار مشهود بود. به علت مناسب نبودن تیغ برش پرز زیادی ایجاد می شد که در فرآیند چاپ مشکلاتی ایجاد می کرد. ما برش رول های مقوا را به کارخانه شیت کنی در جاده شورآباد می فرستادیم؛ محلی که روی آن هیچ گونه نظارتی وجود نداشت. به همین دلیل مقواهایی که تحویل می دادند ممکن بود کثیف و همراه گرد و غبار باشد، در بعضی موارد حتی مقواها روغنی و شیرینک نشده به دست ما میرسید. مشکل دیگر مقوای ایرانی که گاهی مشاهده می شد، وجود اجسام خارجی در بافت مقوا بود. ضخامت در کل سطح مقوا یکسان نبود و راندمان کار چاپخانه را پایین می آورد، در حالی که چاپخانه باید کار را زود انجام دهد تا صرفه اقتصادی داشته باشد. چون تیراژ کار جعبه پودر هم بالاست، چاپخانه ها ترجیح می دهند از مقوای چینی یا عربستانی استفاده کنند.
سوالی که برای من مطرح است، این است که چرا دولت ما در کشور برای تولید مقوا سرمایه گذاری نمی کند. در سال های گذشته حدود 2تا 3 سال عربستان مقوا خریداری می کردیم. عربستان کشوری نیست که جنگل و درخت داشته باشد، ولی شرکت های اروپایی در این کشور سرمایه گذاری کرده اند و این کشور تولید کننده مقوا با برند و مشخصات غربی شده است.
باید واقع بینانه گفت شرکت اترک با توجه به این که هزینه های زیادی را صرف تجهیز کارخانه کرد، ولی نتوانست انتظارات را برآورده کند و ما هنوز با مشکل تهیه مقوا روبه رو هستیم.
اگر دولت در کنار شرکت اترک مجموعه دیگری را راه اندازی کند تا کمی از مشکلات بازار رفع شود، کمک شایانی به تولید کنندگان می شود.»
سعید جو شرایط خرید مقوا را اینگونه بیان می کند: « اوایل مقایسه ای بین مقوای ایرانی و مقواهای خارجی داشتیم و به این نتیجه رسیدیم که قیمت آن مناسب است، کم کم قیمت ها افزایش پیدا کرد و به جایی رسید که در حال حاضر مقوا های وارداتی اگر ارزان تر از مقواهای ایرانی نباشد، هم قیمت آن است. به همین دلیل عقل حکم می کند که از مقوای کره ای که از نظر کیفیت هم بالاتر است، استفاده کنیم و جعبه های با کیفیت تری داشته باشیم.
به تازگی اداره استاندارد از جعبه های موجود در بازار نمونه تهیه می کند و آن را مورد آزمایش قرار می دهد. اگر جعبه ها مقاومت و کیفیت لازم را نداشته باشد، شرکت تولید کننده باید پاسخگو باشد. پس به این نتیجه رسیدیم که از مقواهای استاندارد استفاده کنیم. البته شرکت تولید کننده مقوای ایرانی موارد استاندارد را گذرانده و گواهینامه استاندارد را دارد، ولی در عمل مقوای خارجی بهتر است.
طبق صحبت با مسئولان شرکت اترک با بالا رفتن قیمت ارز و آخال، قیمت مقوا هم به صورت پلکانی بالا رفت تا جایی که به قیمت مقوای خارجی رسید، ولی کیفیت آن هیچ وقت به مقوای خارجی نرسید.»
کارشناس چاپ شرکت بهداد شیمی استاندارد مقوا را برای تولید جعبه پودر چنین بیان می کند: « از نظر بهداشتی استفاده از مقوای پشت طوسی مشکلی ایجاد نمی کند. چون محصولی که در آن می ریزیم نیاز ندارد با مقوای فودگرید بسته بندی شود. اداره استاندارد ویژگی هایی مانند شقی، لعاب رو مقوا، مقاومت طولی و عرضی مقوا را اندازه گیری می کند.
تولید کننده مقوا به این موضوع توجه نمی کند که مقوا برای بسته بندی چه محصولی استفاده می شود و فقط استاندارد خود مقوا را در نظر می گیرد. در این جا ما مجبور هستیم محصولی در جعبه بریزیم که رطوبت بالایی نداشته باشد و مقوا تغییر شکل ندهد.»
سعید جو درباره میزان مصرف سالیانه مقوا در شرکت بهداد شیمی گفت : « میزان مصرف سالیانه مقوا حدود 6 تا 7 هزار تن است که بستگی به شرایط بازار دارد. اگر بازار خوب باشدو ما تولید زیادی داشته باشیم مصرف مقوا هم بالا می رود، ولی اگر بازار خوب نباشد تولید ما کمتر شده و به نسبت مصرف مقوا هم پایین می آید.
برای محصولات مختلف از گرماژ مختلفی از مقوا استفاده می کنیم. مقوای جعبه های خیمر دندان و صابون 300 گرمی است، البته جعبه های صادراتی با مقوای 150 گرمی تولید می شوند. برای بسته بندی بقیه محصولات از مقوای 350 گرمی استفاده می شود.
اندازه ورقی که برای چاپ جعبه پودر استفاده می کنیم 120 ×83 سانتی متر است که 9 جعبه پودر از آن به دست می آید.»
مشکلات شما با چاپخانه چیست؟
مشکلات بیشتر بر سر مسائل کیفی چاپ است. هر سه ماه یک بار چاپخانه ها را بر اساس ضایعات و کیفیتی که به ما می دهند رتبه بندی می کنیم و بر این اساس با آنها کار و یا قطع همکاری می کنیم.
آیا مرکب مورد استفاده محصولات شما باید ویژگی های خاصی داشته باشد؟
برای ما خیلی مهم نیست که از مرکب های چه برندی استفاده کنیم؛ مهم کیفیت محصول نهایی است که به ما تحویل می دهند و این به چاپخانه بستگی دارد که بر اساس هزینه هایش از چه نوع مواد اولیه استفاده کند.
اداره استاندارد بررسی های لازم را نسبت به محصولی که در بازار است انجام می دهد. چه بسا جعبه را باز کند و محصول موجود در جعبه را بررسی کند که آیا مرکب به آنها منتقل شده است یا نه. بعضی تولید کنندگان صابون برای جلوگیری از نفوذ مرکب، آن را وکیوم می کنند، یا با سلفون می پوشانند و بعد در جعبه قرار می دهند. در بعضی موارد هم از جعبه های پشت سفیدی که داخل آن سلفون لمینیت شده است استفاده می کنند و بعد صابون را درون جعبه می گذارند.به طور عمده حساسیت و دقت روی صابون بیشتر است. برای دریافت گواهی حمایت از حقوق مصرف کننده، عواملی همچون نظر مصرف کننده، کیفیت محصولات و نوع بسته بندی مورد ارزیابی قرار می گیرد.
منبع : مجله صنعت چاپ / شماره 385