تبلیغات

نگاهی به وضعیت کاغذ در آغاز فصل زمستان / ساره گودرزی

کد مقاله: ۵۸۹ - تاریخ درج: ۱۳۹۲/۱۰/۲۸ - مشاهده: ۱,۹۷۴

کاغذ، اصلی‌ترین ماده اولیه هر کتابی است؛ کالایی که واژه‌ها و کلمات روی آن جان می‌گیرند و مقابل چشم مخاطبان صف‌بندی می‌کنند. کاغذ اما در کشور ما برای اینکه به صفحات کتاب تبدیل شود، با فراز و فرودهایی بسیار همراه است.

رای: ۳.۰۰
توسط ۱ کاربر - رای دهید
تهیه این کالای استراتژیک به دلایل گوناگون برای ناشران و دست‌اندرکاران حوزه چاپ و نشر، کاری سخت است و علت آن هم وارداتی بودن بخش اعظم کاغذ است. در روزهای میانی نخستین ماه فصل زمستان سراغ فعالان چاپ و نشر رفته‌ایم تا کمی درباره وضعیت کاغذ باخبر شویم.
مُسکن‌های تب‌بر
مراحل چاپ کتاب در سال‌های اخیر با مشکلات بسیاری روبه‌رو بوده است. بسیاری از ناشران به دلیل گرانی کاغذ، چاپ کتاب‌های خود را محدود و حتی متوقف کرده‌اند و در این میان نویسندگانی قرار دارند که مدت‌هاست کتاب‌هایشان آماده انتشار و در صف انتظار مانده‌است. در این میان عده‌ای معتقدند بار دیگر باید کاغذهای دولتی و سهمیه‌ای وارد چرخه نشر نشوند و برخی دیگر مخالف این موضوع هستند. محمود آموزگار، دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران یکی از مخالفان این موضوع است که در این‌باره می‌گوید: «این کار فاید‌ه‌ای ندارد، زیرا مسکن‌های مقطعی و تب‌بری است که در دوره‌ای موجب بهبود حال نشر می‌شود و پس از مدتی دیگر کارایی ندارد و موجب به راه افتادن نوعی بازار سیاه در کاغذ می‌شود که پیش از این نیز به راه افتاده بود. در این میان معتقدم باید کمک‌های دولتی به زیرساخت‌ها برود تا برای عده‌ای رانت ایجاد نکند.» 
او با بیان این‌که با هر نوع یارانه در میان‌مدت و درازمدت مخالفم، ادامه می‌دهد: «در برخی شرایط بیماری دارید که اگر به او مسکن نزنید می‌میرد، این کار اشکالی ندارد اما این کار در دراز‌مدت انجام‌شدنی نیست. یکی از اشکالات ما این بوده که عموما سیاست‌های فوری و آنی را جایگزین سیاست بلند‌مدت کرده‌ایم در حالی که باید در زمانی که فرصت داشتیم روی برنامه‌های میان‌مدت کار می‌کردیم اما هنوز در حوزه کاغذ مشکلات مثل سابق است.» 
آموزگار دلیل اصلی نوسانات موجود در حوزه کاغذ را وابستگی آن به واردات می‌داند و معتقد است: «بیش از ۸۰ درصد کاغذ کشور وارداتی است و از آنجایی که بهای تمام کالاهای وارداتی به نرخ ارز وابستگی دارد، تهیه کاغذ برای ناشران و چاپخانه‌داران با مشکل روبه‌رو می‌شود. مشکل دیگری که در سایه تحریم‌ها به وجود آمد، بحث خرید، نحوه خریداری و آوردن کاغذ بود که واقعا آزاردهنده بود. در این میان فکر می‌کنم می‌توان شرایطی را ایجاد کرد که به سمت افزایش ظرفیت تولید داخلی برویم تا بازار نوسانات کمتری داشته‌باشد.» 
دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران بااشاره به تغییر مسیر حمایت‌های دولتی از کاغذ و کالا به سمت اقدامات کارآمد و زیرساختی می‌گوید: «سیستم توزیع کتاب در کشور ما سیستمی ناکارآمد و ضعیف است و کتاب نمی‌تواند به همه شهر‌ها و استان‌های کشور برود. این در حالی است که شرکت پست با قدمتی کهن و دیرینه اکنون می‌تواند نامه‌ها و مرسولات پستی را به دورافتاده‌ترین مناطق نیز برساند. صنعت نشر کشور می‌تواند با به‌کارگیری این ظرفیت بسیار خوب، زمینه توزیع خوب و مناسب کتاب را برای قشر گسترده‌تری از مردم فراهم کند. اگر اکنون ناشران نمی‌توانند کتاب‌های مورد نیاز افراد را ارسال کنند به دلیل گرانی بهایی است که برای آن در نظر گرفته شده است؛ بهایی که گاهی بالا‌تر از قیمت کتاب می‌شود و صرفه‌ اقتصادی برای سفارش‌دهنده و ناشر ندارد. از آنجایی که پست هم باید هزینه‌های خود را تامین کند، پیشنهاد می‌کنم دولت با تزریق بخشی از یارانه‌های خود در این قسمت، زمینه ارسال بسته‌های پستی کتاب را با تخفیف خوب و مناسب برای ناشران فراهم کند. اکنون در کشورهای پیشرفته و ثروتمند اروپایی مانند آلمان، تعریف ارسال محموله کتاب و مطبوعات توسط پست نزدیک به مجانی و بسیار ناچیز است و بین ارسال کتاب و مجله با کالاهای دیگر تفاوت وجود دارد.» 
آموزگار با بیان این‌که اکنون ۷۵ درصد تمرکز نشر در تهران و ۲۵ درصد دیگر در سایر استان‌هاست، عنوان می‌کند: «معتقدم این راهکار می‌تواند بخش عمده مشکلات موجود در این حوزه را مرتفع سازد، همچنین تعداد ناشران در این حوزه چند برابر توزیع‌کنندگان است و این نسبت باید عوض شود و به جای آن تعداد توزیع‌کنندگان افزایش یابد و اجرایی شدن این موضوع مستلزم برنامه‌ها و سیاست‌هایی برای ایجاد دسترسی ساده و آسان به کتاب است.» 

کارگروهی برای رصد بازار
در سال‌های گذشته پیشنهادهای گوناگونی از سوی فعالان چاپ و نشر کشور برای رفع مشکلات موجود در حوزه کاغذ طرح شده است؛ پیشنهادهایی که گاه جدی گرفته می‌شوند و گاهی به راحتی از کنار آنها گذشته‌اند. اگرچه برخی پیشنهاد‌ها ناپخته و خام است اما بسیاری از آنها کاربردی و عملی است. محمدرضا حاتمی، مدیرمسوول انتشارات دانش‌نگار درباره بازگشت کاغذهای یارانه‌ای به ناشران می‌گوید: «من طرفدار رونق کسب و کار هستم نه یارانه دادن، زیرا این رونق می‌تواند به شکل‌های دیگر ایجاد شود و حتما با کاغذهای سهیمه‌ای میسر نمی‌شود. یکی از شیوه‌های رونق‌بخشی، خریداری کتاب از ناشران توسط وزارت ارشاد است، به گونه‌ای که از تعداد محدودی ناشر کتاب خریداری نشود بلکه زمینه‌ای برای خرید کتاب از همه ناشران فراهم شود و در کتابخانه‌های تحت پوشش دولت توزیع شوند. در این میان تشکل‌های نشر می‌توانند این مسیر را انجام دهند، به گونه‌ای که کتاب را از ناشران انجمن‌ یا اتحادیه خود بگیرند و در کتابخانه‌ها توزیع کنند و این موضوع موجب می‌شود که اصل بازار که‌‌ همان تولید کتاب است صدمه نخورد.» 
او همچنین درباره راهکارهای دسترسی آسان‌تر و بهتر کاغذ برای ناشران و چاپخانه‌داران نیز معتقد است: «در این میان بهای کاغذ باید به ثبات برسد، یعنی ناشران هر روز به دنبال آگاهی از قیمت کاغذ نباشند بلکه بدانند هر بند کاغذ و هر کیلو مقوا چه قیمتی دارد. بهتر است دولتمردان در این حوزه وارد عمل شوند.» 
حاتمی در ادامه پیشنهادی ارایه می‌کند و می‌گوید: «بهتر است کارگروهی در وزارت ارشاد برای نظارت بر حوزه کاغذ ایجاد شود؛ کارگروهی که بازار را رصد و نتیجه نظارت خود را به ناشران، وزارت ارشاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت منعکس کند و اگر مشکلی در این زمینه وجود دارد به دولت اطلاع دهد. این کارگروه می‌تواند اگر تغییر نادرست و غیرمنطقی‌ای در بازار دید گزارش بدهد. یعنی به نوعی دنبال تنظیم قیمت بازار باشد.» 
وی به راه‌اندازی کارخانه‌های تولید کاغذ هم اشاره می‌کند و یادآور می‌شود: «وزارت ارشاد می‌تواند به عنوان متولی حوزه فرهنگ و کاغذ، وارد کار شود و یارانه‌ها و حمایت‌های مالی خود را در راه‌اندازی کارخانه‌های جدید یا تقویت کارخانه‌های موجود هزینه کند. دو کارخانه‌ای که اکنون در کشور ما کاغذ تولید می‌کنند ظرفیت‌های پایینی دارند که باید کار آنها تقویت شود زیرا علاوه بر قطع وابستگی از کاغذهای وارداتی، به جای این‌که آن سوی مرز کار برای چینی‌ها درست ‌شود مجموعه‌ای از شغل‌های جدید و درآمدزایی در قشرهای گوناگون جامعه به وجود می‌آید. همچنین همکاری‌های بین‌المللی با تولیدکنندگان خارجی راهکار دیگری است که می‌تواند در سایه سرمایه‌گذاری و تعاملات منطقه‌ای ایجاد شود، یعنی با تولیدکنندگان رایزنی داشته باشیم تا کارخانه‌ای در کشور ما یا در منطقه تاسیس شود تا مشکلات خریداری و نوسانات موجود که موجب آزرده شدن ناشران شده برطرف شود.» 
مدیرمسوول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی در پایان حمایت از ناشران را حمایت از فرهنگ و علم و دانش می‌داند و می‌گوید: «با این وجود هنوز بحث‌هایی مانند مالیات ناشران و کتابفروشان، طرح کاربری فرهنگی و خریداری کتاب از ناشران نامشخص و نیمه‌کاره باقی مانده که معتقدم مسوولان باید توجه جدی‌تری به آنها داشته باشند.» 

نگاهی به بازار
بخش عمده کاغذهای کشور از کشورهای گوناگونی مانند اندونزی، چین و هند وارد می‌شود و به همین دلیل قیمت این کالا تحت تاثیر نوسانات بهای ارز است. سید امیر حسینی، کار‌شناس حوزه کاغذ در این زمینه می‌گوید: «ما سالانه در کشور به ۳۵۰ هزار تن کاغذ چاپ و تحریر نیاز داریم که این نیاز از دو راه تامین می‌شود؛ نخست از طریق واردات و دوم از طریق تولیدات داخلی. نگاهی به آمار واردات کاغذ در سه سال اخیر نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۹ ما حدود ۳۴۲ هزار و ۳۰۶ تن کاغذ، در سال ۱۳۹۰، ۲۸۷ هزار و ۷۰۹ تن و در سال ۱۳۹۱ حدود ۲۸۲ هزار و ۷۶۱ تن کاغذ به داخل مرزهای کشور وارد کرده‌ایم.» 
او ازکارخانجات کاغذ پارس و چوب و کاغذ مازندران به عنوان دو تولیدکننده عمده کاغذ چاپ و تحریر نام می‌برد و می‌افزاید: «عمده تولید متعلق به کارخانه چوب و کاغذ مازندران است و تولید در کارخانه کاغذ پارس بسیار جزئی است. آمار کاغذهای تولیدی در سال ۱۳۸۹ نیز حدود ۲۵ هزار و ۴۱۶ تن، در سال ۱۳۹۰ حدود ۲۸ هزار و ۵۲۰ تن و در سال ۱۳۹۱ معادل ۶۱ هزار و ۱۷۲ تن بوده است.» 
حسینی با بیان اینکه اکنون به دلیل تحریم‌ها عمده کاغذ چاپ و تحریر وارداتی از دو کشور کره جنوبی و چین وارد می‌شود، می‌افزاید‌: «کاغذ چاپ و تحریر عموما در دو سایز ۷۰ و۸۰ گرمی تولید می‌شوند، گراماژ‌هایی که بیشتر در حوزه کتاب کاربرد دارند، در این میان هر بند کاغذ ۷۰ گرمی (۵۰۰ ورقی) ۱۰۰ در ۷۰، حدود ۷۶ هزار و ۵۰۰ تومان، هر بند کاغذ ۷۰ گرمی ۶۰ در ۹۰ حدود ۵۶ هزار و ۵۰۰ تومان، کاغذ ۸۰ گرمی ۱۱۰ در ۷۰، حدود ۹۱ هزار و ۵۰۰ تومان، هر بند کاغذ ۸۰ گرمی ۶۰ در ۹۰ حدود ۷۷ هزار تومان خرید و فروش می‌شوند.» 
این کار‌شناس حوزه کاغذ همچنین به قیمت مصوب کاغذ چاپ و تحریر ایرانی تولید چوب و کاغذ مازندران هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «این کاغذ معادل دو هزار و ۲۵۰ تومان در کارخانه تحویل مشتری داده می‌شود و هر بند کاغذ ۷۰ گرمی ۱۰۰ در ۷۰ حدود ۵۵ هزار تومان و کاغذ ۷۰ گرمی ۶۰ در ۹۰ حدود ۴۲ هزار تومان در مقابل در کارخانه به فروش می‌رسد، البته عمده تولیدات این کارخانه به وزارت آموزش و پرورش تحویل و کمتر در بازار رؤیت می‌شود. در این میان قیمت دلاری کاغذ چاپ و تحریری که در بندرعباس تحویل داده می‌شود، بین ۹۰۰ تا ۹۵۰ دلار در هر کیلوگرم است که ارز مبادله‌ای اکنون فقط به این کاغذ تعلق می‌گیرد.» 
حسینی در پایان سخنان خود راهکارهایی هم برای بهبود امکان افزایش ظرفیت تولید کاغذ و مقوا ارایه می‌کند و با بیان این‌که این امکان در جنوب کشور وجود دارد، می‌گوید: «به دلیل وجود مزارع نیشکر و فراوانی گاس به عنوان مواد اولیه کاغذ تحریر در این مزارع می‌توان دو کارخانه با ظرفیت‌های ۱۰۰ هزار تنی در این منطقه فعال و به دنبال آن نیز کاغذ مورد نیاز داخل کشور را تولید کرد. همچنین اگر کارخانه کاغذ پارس بازسازی شود می‌تواند سالانه صد هزار تن کاغذ تولید کند. علاوه بر بازسازی کارخانجات کاغذ پارس و کاغذسازی کارون، راه‌اندازی کارخانه کاغذسازی مراغه که قبلا راه‌اندازی شده ولی با مشکلای روبه‌رو است هم چاره‌ساز است.»
منبع : http://www.ketab.ir
 

[بازگشت به فهرست]
سوبرارزین اشتراک کاغذ و مقوای رهام کیسه زرین نمایشگاه چین مقوای یاران
طبقه بندی شرکتها:
اعضا جدید: ● شرکت صنایع مهان کاغذ سرکان   ● صنایع بسته بندی آراسنج البرز   ● آرتمن تجارت آکام   ● شرکت تولیدی و بازرگانی ورق کارتن گاتا   ● مشاوره
تبلیغات متنی
چاپ و بسته بندی ایرانیان پک ورق و کارتن گاتا
تجارت پردازان بهاران  مهرآیین پارس
کاغذ گستر فدک کارتن میهن
مهان کاغذ سرکان تاو کاغذ ارس
صنایع بسته بندی آراسنج البرز پیک فراز
کیان الماس الموت کارتن گلزار
ورق و کارتن سیمرغ هیرمند سوپرارزین
صنایع چوب و کاغذ مازندران دیبای شوشتر
گروه صنعتی مومنین کاغذ لطیف
سایان گستر ایرسا کاغذ سازی کاوه
بازرگانی پترو اکسیر کیش مقوای یاران
سایان سلولز ایساتیس مجتمع کاغذ تبریز
پیشگامان نوین تجارت آوید مهبد کاغذ فردا
گروه صنعتی بلور کاوه کارتن پارت
صنایع چوب و کاغذ ایران آرمان سلولز یزد
پارس کاغذ مشهد کارتن محمد دزفول
 
گزارشات الماسی مقلات پلاتینی اشتراک برنزی آوش تراول اینستاگرام اطلاع زسانی