به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، تولید کاغذ، افزایش قیمت‌ها، کارخانه‌های کاغذسازی، ارز مرجع، کارگروه حل مشکل کاغذ، حباب واقعی نبودن قیمت‌ها و... از جمله موضوعاتی است که این روزها از گوشه و کنار از بطن، متن و حاشیه اخبار رسانه‌ها منتشر می‌شود.
دغدغه رهبر انقلاب که در بازدید از بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران عنوان شد منوط به تحول و راه‌اندازی کارخانه‌های کاغذ و توانمندسازی آنهاست که با فعالیت کارخانه‌ها شاهد اشتغال‌زایی نیز خواهیم بود.
کارخانه کاغذ «پارس»، «کارون» و «مازندران» سه کارخانه مهم کشور هستند که «پارس» و «مازندران» فعال و «کارون» در حالت تعطیلی به سر می‌برد.
از آنجا که در شرایط کنونی قیمت کاغذ افزایش یافته و حتی برخی از حباب و غیر واقعی بودن قیمت و وفور کاغذ در بازار سخن می‌گویند فعال شدن کارخانه کارون بهترین مداوا برای کاهش قیمت کاغذ، این ماده با ارزش پس از فولاد است.
* کارخانه کاغذ کارون در شوشتر در مجاورت کارخانه هفت تپه قرار دارد
بطور کلی صنعت کاغذ در تمام دنیا جزء صنایع استراتژیک شمرده می‌شود و پس از صنعت نفت و فولاد از نظر صنایع استراتژیک دارای رتبه سوم در جهان است چرا که در توسعه و پیشرفت فرهنگ هر جامعه‌ای ملاک مقایسه با سایر جوامع بشمار می‌رود و جزء سرمایه‌گذاری‌های بنیادین در هر کشور است. در کشورهایی که دارای مواد اولیه اصلی سلولزی هستند همواره در آن کشورها ایجاد و تاسیس کارخانه کاغذ سازی از اولویت‌ها و ضرورت‌ها به حساب می‌آید.
* قطب خوزستان؛ کارخانه کاغذسازی هفت تپه و کارون
کارخانه کاغذ سازی هفت‌تپه و کارون با توحه به وضعیت مناسب سرعت رشد نیشکر در استان خوزستان به عنوان قطب کاغذسازی خوزستان در «سازمان یونیدو» ( بخش صنعتی سازمان ملل متحد) این منطقه شناخته شده است.
از کاه نیشکر بنام «باگاس» که از غنی‌ترین ترکیبات غیر چوبی است و دارای سلولز است پس از گذران مراحلی به عنوان خمیر کاغذ استفاده می‌شود.
«باگاس» یا تفاله نیشکر که از مواد اصلی خمیرکاغذ به شمار می‌رود
«باگاس» هم در نیشکر کارون و هم در کشت و صنعت هفت تپه به عمل می‌آید، با توجه به اینکه مواد اصلی است، در دهه 1330 اولین کارخانه نیشکر در هفت تپه ایجاد شد، در سال 1348 یعنی پس از 18 سال اولین کارخانه تولید کاغذ و خمیر کاغذ بنام کارخانه «کاغذسازی پارس» در آنجا تاسیس شد.
این کارخانه خمیر کاغذ 20 هزار تن در سال و کاغذ 35 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر(نه بسته‌بندی) تولید می‌کرد؛ طرح‌های توسعه آن در نیمه نخست سال 1355 برای دو کارخانه چاپ و تحریر با ظرفیت 70 هزار تن و کارخانه خمیر کاغذ به ظرفیت 40 هزار تن تاسیس شد که مورد بهره‌برداری هم قرار گرفت.
* کارون و همجواری با نیشکر
همین تاسیسات با طراحی چاپ و تحریر برای کاغذسازی کارون در شوشتر در مجاورت کارخانه نیشکر و کشت و صنعت کارون وجود دارد که در اردیبهشت سال 1363 در اداره ثبت شرکتها و مالکیت‌های صنعتی تهران به ثبت رسید و سهام‌داران اولیه آن بانک صنعت و معدن، بانک کشاورزی و کشت و صنعت نیشکر کارون بودند، اما پس از آن بر حسب تصمیم مجمع عمومی سازمان سهام، بانک کشاورزی و کشت و صنعت کارون سهام خود را به بانک صنعت و معدن واگذار کردند که در نتیجه بانک صنعت و معدن سهامدار عمده شد. از آن همان زمان اقدامات مقدماتی آغاز شد که به علت جنگ تحمیلی و مشکلاتی که پیش آمد روند اجرایی سرعت لازم را نداشت.
* کارخانه‌ای که تا به امروز 53 درصد پیشرفت داشته است
تا سال 67 و پس از پذیرفتن قطعنامه این ماجرا ادامه داشت تا اینکه پس از آن فعالیت‌ها برای انجام مهندسی پایه آغاز و شرکتها و کنسرسیوم‌های برنده مشخص شدند؛ ظرفیت کارخانه کارون و شوشتر 800 هزار تن خمیر کاغذ و 45 هزار تن کاغذ چاپ و تحریر است، اما از سال 63 تا به امروز بیش از 53 درصد پیشرفت فیزیکی نداشته، علت آن است که این کارخانه در سال 83 بر اساس تصمیم‌گیری قرار شد به بخش خصوصی واگذار شود، اما بخش خصوصی توان انجام این کار را نداشت و طرح راکد ماند و اقداماتی در راستای فعالیت آن صورت نگرفت.
* تامین 80 هزار تن خمیر کاغذ و 45 هزار تن چاپ و تحریر؛ امتیاز «کارون» به «هفت تپه»
در کارخانه کاغذ سازی کارون 80 هزار تن خمیر کاغذ و 45 هزار تن چاپ و تحریر در وزن‌های مختلف تولید می‌شود که کاغذ کامپیوتر هم در کارخانه کاغذسازی کارون جزء طراحی‌هاست اما این کاغذ جزء طراحی‌های کارخانه هفت تپه نیست؛ این امتیازی است که کارون نسبت به هفت تپه دارد.
* وضعیت کنونی کارخانه کارون
سال 83 کارخانه کاغذ سازی کارون به بخش خصوصی واگذار شد، اما بخش خصوصی در راستای ایفای نقش مالی و راه‌اندازی به تعهدات خود عمل نکرد و این کارخانه به دولت واگذار شد که از سال 83 تا 88 هیچ اقدام مثبتی در این راستا انجام نشد.
با توجه به عمل نشدن تعهدات مالی و اجرایی، کار به مراجع قضایی از سوی شرکت «آتیه دماوند» به وکالت از سوی بانک صنعت و معدن کشیده شد تا اینکه در سال 89 اجرائیه صادر و طی دو مرحله مزایده انجام شد تا مجددا این کارخانه به شرکت آتیه دماوند باز گردانده شود، این پرونده و اجرائیه در سازمان ثبت شوشتر و تهران موجود است، دو مرحله مزایده برای واگذاری به بخش خصوصی انجام شده که تا این لحظه خبری از واگذار نشده است.
* صرف زمان هزینه‌ها در بر دارد
هرچه کارخانه کاغذسازی کارون در وضعیت فعلی باقی بماند با افزایش هزینه مواجه خواهد شد، یعنی اگر تا پیش از این با هزینه کمتر قابل راه اندازی بود در حال حاضر به دلیل از رده خارج شدن برخی دستگاه‌ها با هزینه‌های مضاعف همراه است، با توجه به تورم سالیانه و سرمایه گذاری ارزی و ریالی باید هرچه زودتر مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت تدبیری برای راه‌اندازی این کارخانه بیندیشند.