رنگها علاوه بر زیبایی منتقل کننده‌احساس نیز می‌باشند، رنگ های زرد و نارنجی و قرمز رنگ های گرم محسوب می‌شوند و با دیدن آنها احساس گرما منتقل می‌شود. رنگ آبی سرد و احساس سرما را منتقل می‌کند. با چاپ این رنگ ها بر روی بسته‌بندی محصولات گرمازا و سرما زا بدون هیچ توضیحی اثرات خود را بر ذهن خریدار می‌گذارد. تمام این موارد باعث شده تا صنعت ساخت مرکب یک دنیای جدیدی را بر روی صنعت بسته‌بندی باز کرده و تحولی شگرف در آن ایجاد نماید.
برای رسیدن به نتایج بهینه در چاپ، استفاده از مرکب یا مرکب‌های مناسب بسیار مهم می‌باشد. برای انجام این هدف، چاپگر باید با اشراف بر اطلاعاتی نظیر نوع پروسه چاپ، نوع ماشین چاپ، نوع کاغذ، نوع خشک‌کن، نوع پرداخت، نوع پوشش و یا کاربرد موارد چاپ شده و غیره به تولید مرکب چاپ اقدام نماید.
وقتی که قرار است از کاغذ جدیدی استفاده شود، باید در منبع مرکب نیز تجدید نظر شود. مرکبی که با یک نوع کاغذ خوب کار می‌کند، ممکن است با یک نوع دیگر آن کار کرد ضعیفی داشته باشد. علی‌رغم میل چاپگران، مرکبی وجود ندارد که با تمام انواع کاغذ کارکرد خوب داشته باشد.
سازندة مرکب، آن را به گونه‌ای طراحی می‌کند که با نوع به خصوصی از کاغذ به بهترین نحو کار کند و این ممکن است با نوع دیگری از کاغذ کارکرد چندان خوبی نداشته باشد. گاهی چاپگران هنگامی‌که مرکب بر روی ورقه مورد نظرشان عملکرد مناسبی ندارد کاغذ را مقصر می‌شمارند.
ساخت مرکب
مرکب‌های چاپ باید از لحاظ عملکرد با شرایط جدیدی روبرو شوند، از این رو ضرورت دارد که در ساخت آنها کنترل زیادی انجام شود. مرکب‌ها دارای سه جزء اصلی می‌باشند. رنگدانه[1] ها، محیط مایع یا حلال و رزین.
رنگدانه‌ها طی یک فرایند آسیاب، در محیط مایع به حالت تعلیق در می‌آیند. این رنگدانه‌ها ممکن است منبع آلی و یا معدنی داشته باشند. رنگدانه‌های معدنی شامل اکسید روی (سفید)، سولفات سرب و کرومات سرب و اکسید سرب که مخلوط آنها رنگ‌های زرد و نارنجی و قرمز را می‌آفرینند، اکسید آهن (زرد و قرمز و قهوه‌ای) و یا رنگدانه‌های کربن سیاه که رنگ مشکی را می‌سازند. همچنین رنگدانه‌ها از رسوب دادن یک محلول روی یک نمک خنثی مثل سولفات سدیم ساخته می‌شود. به‌علاوه ترکیبات پایدار کننده و پرورنده نیز به مرکب اضافه می‌شود و مطابق با کاربرد نهایی و نوع چاپ به خصوص، ترکیبات دیگری نیز توسط سازنده مرکب به آن اضافه می‌شود.
بستر ناقل مرکب یا حلال، رنگدانه‌های رنگی را از سیستم مرکب‌دهی ماشین چاپ به نقاط مورد نظر روی کاغذ انتقال می‌دهند. البته لازم است این حلال با روش چاپ مورد استفاده سازگار باشد. مثلا چاپ افست نیازمند مرکبی است که در برابر آب مقاوم باشد و در ماشین چاپ امولسیون نشده و آبگریز باشد.
مرکب‌های فلکسو که بیش از 80% چاپ بر روی کارتن را تشکیل می‌دهند، باید بسیار رقیق باشند و با قابلیت نفوذ سریع عمل کنند تا با سهولت بسیار توسط کاغذ جذب شوند. ناقلین این نوع مرکب‌ها اغلب از روغن بذر کتان یا مواد با زمینة سنتزی ساخته می‌شوند.
رزین‌ها هم عامل چسباندن رنگدانه‌ها بر روی الیاف سلولز در غیاب حلال‌ها رنگ هستند و تا دوباره کاغذ چاپ شده در معرض حلال قرار نگیرد، فیلم رنگی بر روی کاغذ وجود داشته و نیز در مقابل سایش مقاوم است.
مرکب‌های چاپ در ماشین خواصی را به نمایش می‌گذارند که به عنوان ویژگی‌های کاربری شناخته شده‌اند.
ویژگی‌های کاربری مرکب عبارتند از:
1- بدنه [2]
2- چسبناکی
3- طول مرکب[3]
الف - مرکب بلند یا روان
ب- مرکب کوتاه یا غلیظ
ج- مرکب ژل‌گرا
بدنه اصطلاحی است که به غلظت و خواص سیالیت مرکب اشاره دارد. مرکب‌های چاپ فلکسوگرافی تا اندازه‌ای رقیقند، در حالی که مرکب‌های افست غلظت بیشتری دارند.
در صنعت مرکب اصطلاح چسبناکی به ویژگی چسبندگی مرکب اشاره دارد. در واقع چسبناکی عبارت است از نیروی لازم برای تقسیم یک لایه مرکب بین دو سطح مجزا (از یک طرف زینک چاپ و از طرف دیگر سطح کاغذ). در چاپ افست چسبناکی مرکب بیشترین اهمیت را دارا است.
چسبناکی مرکب در حین عملیات چاپ تغییر می‌کند، مثلا سرعت ماشین چاپ چسبناکی مرکب را افزایش می‌دهد و یا افزایش دما باعث کاهش چسبناکی مرکب می‌شود.
ویژگی نهایی مورد ملاحظه در مورد مرکب، طول مرکب است. که برای توصیف قابلیت سیالیت یک مرکب بر روی ماشین اشاره دارد. یک مرکب طویل یا بلند و یا روان برروی ورقی از شیشه هنگام نواختن ضربه با انگشت به میزان زیادی روان می‌شود در حالی که مرکب‌های غلیظ زودتر از مرکب‌های روان قطع خواهد شد. بعضی از مرکب‌ها ماهیت ژل گرایی دارند، یعنی در هنگام شروع مصرف در برابر جریان مقاومت نشان می‌دهند تا آنکه برای مدت معینی مورد اختلاط واقع شوند و در صورت ثابت ماندن مجدد، مرکب‌ها سخت و گرانرو خواهند شد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] -Pigment
[2] - Body
[3] - Ink length
منبع :وبلاگ تخصصی چوب کاغذ کارتن