و این امر به نوبه خود سازمانها را با چالشهای جدید و مستمری در رابطه با موضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست مواجه ساخته است.
مقابله با ریسکها و خطرات ناشی از این شرایط جدید تنها در سایه رعایت قوانین موجود کافی به نظر نمیرسد و سازمانها برای ارائه پاسخ موثر، رعایت الزامات قانونی و اخلاقی(ایمنی در محل کار، ایمنی همسایگان، حفاظت از منابع با ارزش، زیستگاهها و گونه ها و نیز کاهش آلودگی به منظور حفظ تمیزی آب، خاک و هوا) و نیز کاهش هزینه ها نیازمند اتخاذ راهبردهای مدیریتی پویا هستند.
در اکثر حوادث و رویدادها سازمانها نسبت به هزینه واقعی آن بینش کافی ندارند.
این هزینه ها بسته به تعداد کارکنان، تعداد و نوع رویدادها، نوع کار و فعالیت، ارزش مواد، محصولات و خدمات، گردش مالی و سود سالانه، از سازمانی به سازمان دیگر متفاوت است.
سازمانها و شرکت هایی که از نظر اقتصادی تحت فشار قرار دارند، در مقابل زیان ها و خسارات ناشی از حوادث نه چندان مهم، آسیب پذیرتر هستند و یک حادثه جدی میتواند آنها را به طور کلی از صحنه رقابت خارج نماید.
این عدم آگاهی از آنجا ناشی میشود که بسیاری از کارفرمایان بر این باورند که اکثر هزینه های مربوط به رویدادها و حوادث، توسط سازمانهای بیمه پوشش داده میشود، حال آنکه واقعیت خلاف آن است.
ممکن است صرفا هزینه های مستقیم مانند آسیب ها، جراحات و خسارات جدی توسط شرکتهای بیمه پرداخت شده و بنابراین سایر هزینه ها (از جمله زمان از دست رفته، تاخیر در تولید، کاهش اعتبار شرکت، کاهش قیمت سهام، زمان و هزینه صرف شده جهت تحقیق و بررسی، هزینههای قانونی، افزایش حق بیمه و …) بر سازمان تحمیل شود. هزینه های غیر مستقیم با توجه به نوع کسب و کار و رویداد به وقوع پیوسته متفاوت هستند. تلفیقی از مدیریت یکپارچه با مباحث محیط زیست و حتی بهداشت حرفه ای درآمد.
سازمانهای موفق با به کارگیری رویکرد سیستمهای مدیریت ایمنی بهداشت و محیط زیست، تاثیر فعالیتهای خود بر محیط زیست، ایمنی و بهداشت و سلامت پرسنل، پیمانکاران و جامعه را کنترل مینمایند. ساختار سیستم مدیریت HSE بر اساس چرخه دمینگ یعنی چرخه ” طرح ریزی، اجرا، ارزیابی و اقدام(اصلاحی)”، طرحریزی شده است. بنابراین با شناسایی فرصتهای بهبود در این چرخهی پیوسته و متوالی، بهبود مستمر تمام جنبهها و فعالیتهای مرتبط با موضوعات ایمنی، بهداشت و محیط زیست امکان پذیر میگردد.
به عنوان یک الگو HSE سازمانها میتوانند با استفاده از استانداردها و راهنماهای موجود در رابطه با ساختار مدیریتی خود را ایجاد و برقرار نموده و رویکردی منظم در کاهش ریسک ها به کار گیرند. طرح ریزی، رویکردی برنامه ریزی شده و سیستماتیک برای استقرار خط مشیهای HSE از طریق یک سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست اثربخش است.
هدف از طرح ریزی به حداقل رساندن ریسک ها است. از روشهای ارزیابی ریسک، جهت تعیین الویتها و تدوین اهداف در راستای حذف خطرات و کاهش ریسکها استفاده میشود. هر جا ممکن باشد، ریسک از طریق انتخاب و طراحی تسهیلات، تجهیزات و فرآیندها حذف میشود. اگر امکان حذف ریسک وجود نداشته باشد، میتوان از کنترلهای فیزیکی و یا استفاده از تجهیزات حفاظت فردی، به عنوان آخرین اقدام، برای کاهش ریسک اقدام نمود. برای سنجش و اندازهگیری دستاوردها، استانداردهای عملکرد تدوین و به منظور ارتقاء فرهنگ مثبت HSE اقدامات ویژه شناسایی میشوند.
مدیریت HSE شامل ایجاد تلاش سازمان یافته و روشهای مناسب برای شناسایی خطرات محیط کار و کاهش حوادث و همچنین کاهش در معرض قرار گرفتن در شرایط خطرناک و مواد خطرناک. مدیریت HSE همچنین شامل آموزش پرسنل در پیشگیری از حوادث، پاسخگویی در قبال حوادث، آمادگی اضطراری، و استفاده از لباس و تجهیزات حفاظتی می باشد.
هدف از شناسایی خطر وایجاد برنامه کنترل در یک سازمان، ایمن کردن محیط کار و بخش عملیاتی آن در حد امکان و برای محافظت از کارکنان از آسیب دیدگی می باشد. اگر شما خواهان حفاظت از کارکنان خود از خطرات محل کار به صورت موثر و مفید می باشید، بدیهی است که شما باید اول آگاهی کامل از وجود آن خطرات داشته باشید.
خطر چیست؟
“شرایط یا اقدامات ناامن موجود در محیط کار که میتواند باعث آسیب یا صدمه کارکنان شود.”
یک خطر ممکن است یک شی، ابزار، تجهیزات، ماشین آلات، مواد و یا یک شخص (زمانی که شخص پریشان و یا از نظر ذهنی / فیزیکی ناتوان باشد) باشد.
دسته بندی خطرات
تمامی خطرات موجود در محل کارخانه کاغذ سازی به پنج حوزه عمومی تقسیم بندی شده اند:
.1 مواد : مایعات، جامدات، گازها
.2 تجهیزات : شامل ماشین آلات، وسایل نقلیه، ماشین، و دستگاهها
.3 محیط زیست: سر و صدا، درجه حرارت، اتمسفر، بیولوژیکی، و طراحی ایستگاه کاری
.4 مردم : هر کسی که در محل حضور دارد (به عنوان مثال، کارکنان، مهمانان، مشتریان و یا پیمانکاران)
.5 سیستم : سیاستها، برنامهها، اجرا، فرآیندها، و روشهای مورد استفاده
تجزیه و تحلیل محیط کار
تجزیه و تحلیل یک گام فراتر از شناسایی آشکار می سازد. ما نه تنها می خواهیم تعیین کنیم که خطرات وجود دارند، بلکه ما میخواهیم تاثیر منفی نقاط ضعف برنامه و خطرات درمحل کار را شناسایی نماییم و بدانیم چه کاری برای از بین بردن و یا کاهش تاثیر منفی بر روی سیستم بایستی انجام شود. ما می توانیم این کار را انجام دهیم اگر از نزدیک چگونگی طیف تأثیرگذاری هر بخش از یک برنامه، فاز فرآیندی و یا هر مرحله در یک روند تولیدی، برای کسب اطلاعات بیشتر، بررسی کنیم.
خطرات محیط کار و ارائه راهکار
یکی از برنامه های اصلی واحد HSE مطالعه شرایط محیط کار و به عبارت بهتر بررسی و شناسایی خطرات و ارائه راهکار جهت حذف یا کاهش این خطرات در محیط کار مجموعه کیمیا کاغذ میباشد.
خطرات، شرایط و اعمال ناایمن شناسایی شده در محیط کار به دستههای زیر تقسیم میشوند:
خمیرسازی
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
انجام عملیات زیرآبزدن توسط اپراتور پالپر بدون همراه داشتن کلید استارت دستگاه پالپر
عدم استفاده از کمربند ایمنی ارتفاع برای کارکنان میز پالپر
استفاده از چنگگ و قلاب برای بیرون کشیدن آخال غیر مجاز از پالپر بدون استفاده از کمربند
عملیات جداسازی آخال غیر مجاز از خمیر پالپر بدون خاموش نمودن دستگاه
عبور از بریر ایجاد شده در محوطه پالپر
سرو غذا و یا نوشیدنی در محوطه پالپر
استفاده سایر کارکنان از تابلو فرمان پالپر بدون آموزش قبلی
ریخته شدن حجم زیاد آخال به درون پالپر
عدم جداسازی اجسام فلزی، شیشه ای و پلاستیکی از آخال ورودی به پالپر
بارگذاری بیش از حد آخال بر روی میز پالپر
جابجایی پرس ها با تراکتور
وایر
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
پاکسازی غلطک ها با دست و در جهت چرخش غلطک
کارواشگیری نامناسب و پاشش گریس، روغن و یا آلودکننده های دیگر بر روی وایر
نزدیک شدن به گاردان موتور گیربکس وایر
نزدیک کردن دست به یول باکس ها
فرو کردن دست، متر و یا هر جسم خارجی دیگر در هدباکس
دستکاری ولوهای وکیوم، خمیر و آب بدون هماهنگی
بی دقتی و عدم توجه به تجمع خمیر بر روی غلطک ها
بی دقتی و عدم توجه به کارایی گاید ها
پرس
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
پاکسازی غلطک ها با دست و در جهت چرخش غلطک
قرارگرفتن بر روی غلطک های پرس جهت نظافت غلطک دوار
بی دقتی و عدم توجه به تجمع خمیر بر روی یول باکس و غلطک ها
بی دقتی و عدم توجه به کارایی گاید ها
نزدیک شدن به چرخدنده ها
نزدیک کردن دست به یول باکس ها
نزدیک شدن به موتور و گاردان پرس
نزدیک شدن به غلطک های جامبو پرس
ورود به چالههای زیر پرسها
دستکاری ولو فشار جک ها بدون هماهنگی
درایرها و سایزپرس
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
بی توجهی و بی دقتی در پاس دادن کاغذ
نزدیک شدن به چرخ دنده ها
پاس دادن کاغذ و ارسال کاغذ به درون سایز پرس بدون آموزش قبلی
بی دقتی در تمیزکردن تیغه سایز پرس
استفاده از سیم مفتول برای رفع انسداد مجرای نشاسته روی سایزپرس
سنجش دما با ترمومتر روی سایزپرس
نزدیک شدن به شافت غلطک سایزپرس
دویدن بر روی پله ها و راه روی درایرها
بی توجهی به پیچش کاغذ دور سیلندر
ورود به محوطه زیر سایزپرس بدون هماهنگی و در هنگاه روشن بودن سایز پرس
پاپریل
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
عدم توجه به محل قرارگیری غلطک های
بی توجهی و عدم دقت در هنگام پیچیدن کاغذ به دور اسپول
عدم دقت در هنگام استفاده از دستگاه سمپلر
قرارگیری دست در مسیر جکهای دستگاه پاپریل
عدم جداسازی کلاچ روی اسپولها
دستکاری تابلو برق
عدم دقت در استفاده از تیغه کاتر
وایندر
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
استفاده از تلفن همراه و هندزفری حین انجام کار با دستگاه
عدم خاموش کردن دستگاه در زمان ترک محل کار
نزدیک شدن به تجهیزات متحرک دستگاه
عدم نظافت دائم محوطه
مواد سازی و انبار مواد
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم شناسایی محلهای دقیق کلیدهای قطع اضطراری
ترک محل کار بدون هماهنگی
باز بودن درب مخازن نشاسته در هنگام تزریق بخار به مخزن
دستکاری تابلو برق
عدم آشنایی با مواد شیمیایی مورد استفاده
بازکردن ناگهانی ولو بخار
بالا بردن بیش از اندازه سرعت حرکت همزن مخازن
ورود و تجمع افراد متفرقه در محوطه موادسازی
تکیه زدن بر دپوی لوله کر، مواد شیمیایی، نشاسته و مخازن رنگ
پرش از روی سکو موادسازی و عدم استفاده از پله
قرار دادن مستقیم ترمومتر درون مخزن جهت بررسی دمای نشاسته درون مخزن
پاشش نشاسته در محوطه
انبار محصول
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
استفاده افراد از جرثقیل دروازه ای بدون آموزش قبلی
عدم نصب نگه دارنده در کنار رولها
عدم توجه و تسلط کافی در هنگام حمل بار با جرثقیل
نگه داشتن جرثقیل در ارتفاع (با و بدون بار)
عدم توجه به امر House keeping
بالارفتن از رول ها
اتاق بویلر
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
ورود افراد به اتاق بویلر بدون آموزش قبلی
هرگونه فعالیت جوشکاری، برشکاری و فرزکاری بدون هماهنگی با واحد HSE
باز نگه داشتن درب تابلوهای برق
عدم استفاده از ایر پلاگ
قرارگیری در کنار مشعل و چشمی مشعل
دستکاری ولوهای اتاق بویلر
اتاق برق
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
ورود افراد به اتاق برق بدون آموزش قبلی
هرگونه فعالیت جوشکاری، برشکاری و فرزکاری بدون هماهنگی با واحد HSE
باز نگه داشتن درب تابلوهای برق
محوطه آخال
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
هرگونه فعالیت جوشکاری، برشکاری و فرزکاری بدون هماهنگی با واحد HSE
ورود غیر ضروری و حضور افراد متفرقه بدون هماهنگی در محوطه آخال
ورود غیر ضروری و حضور افراد متفرقه بدون هماهنگی در محوطه
استعمال دخانیات در محوطه آخال
عدم رعایت فاصله ایمن از لوله و اتصالات خارج شده از اتاق بویلر
دستکاری فایر باکس ها بدون هماهنگی
جابجایی آخال های پرس شده با تجهیزات غیر کاربردی و غیر تخصصی
تجمع دپوی آخال در کنار دیواره سالن تولید
انبارها
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
ترک محل کار بدون هماهنگی
عدم استفاده از چهارپایه و یا نردبان برای جابجایی تجهیزات در قفسه های مرتفع
ورود افراد متفرقه به محیط انبار
عدم خاموش کردن تجهیزات گرمایشی و برقی و جدا کردن سیم اتصال به پریز برق در هنگام خروج از انبار
کارگاه فنی
اعمال ناایمن:
عدم استفاده، حفظ و نگهداری از تجهیزات ایمنی فردی و تجهیزات ایمنی کار فردی
عدم استفاده از کمربند ایمنی ارتفاع
تردد در مناطق پرخطر مانند لبه های دیواره سالن
عدم رعایت فاصله مناسب از محل انجام فرزکاری، برشکاری، جوشکاری و تراشکاری
استفاده افراد متفرقه بدون آموزش از ابزارآلات و تجهیزات تراشکاری
رها نموده ابزار آلات برقی بدون جدا نمودن سیم اتصال از پریز برق
لمس سیلندرهای تحت فشار با دست های آلوده به انواع گریس، روغن و یا مواد سوختی
انجام فعالیت های ناایمن و پرخط بدون هماهنگی با واحد HSE
استفاده از ابزارآلات و تجهیزات معیوب و غیر استاندارد
استفاده از تلفن همراه در حین انجام امور فنی
پاشش روغن و گریس در محیط کار
ورود افراد متفرقه بدون هماهنگی به کارگاه
عدم خاموش کردن تجهیزات گرمایشی و برقی و جدا کردن سیم اتصال به پریز برق در هنگام خروج از کارگاه تراشکاری